CE'ALET

Ce'alet, lügatte yapılan iş karşılığında tayin edilen ücrettir. Istılahta ise, yapılacak muayyen veya meçhul olan iş mukabilinde belli bir ücret taahhüd etmektir.

Ce'aletin dört rüknü vardır:

1 - Sığadır. "Benim falan eşyamı getiren kimse için şu kadar para olsun" gibi bedel karşılığında çalışmaya izin veren bir sözdür. Ce'alet işini, iltizam eden kimsenin söz ile kabul etmesi gerekmez.

2 - İşveren ile işçidir. Bunların şartları; Akıl ve baliğ ile alış verişte yetki sahibi olmalarıdır. Binaenaleyh çocuk, deli ve sefih olan kimselerin ce'alet akdini yapmaları caiz değildir. Bunlar bir şey yapsalar da ücrete müstahak değillerdir.

3 - İşdir. Bu işe külfetin bulunması şarttır.

4 - Ücrettir. Bunun satılık şeyin, veya semen olan şeyin şartlarına haiz olması gerekir.

Bir kimse Zeyd dese ki; "Sen bu işi yaparsan şu kadar para vereceğim". Sonra da Amr bu işi yaparsa onlardan hiç birisi o ücrete müstahak değildir.

Bir kimse dese ki; "Şu işimi yapan kimseye bir at veya bir elbise vereceğim", ücret belirtmediğinden ce'alet akdi fasittir.

Herhangi bir şey için satış akdi mümkün olmazsa günaha girmemek için onun yolu ce'alettir. Meselâ; Şafii mezhebine göre tezeğin satılması caiz değildir. Bu mezhebe göre onu satan kimse günahkardır. Bu işi çözebilmek için tezeğe muhtaç olan kimse, sahibine şöyle diyecek; "Bana şu kadar tezek getirirsen şu kadar para vereceğim."

Ce'alet ile icare arasında birkaç yönden fark vardır.

1 - İcarede alış verişte olduğu gibi icap ve kabul lazımdır. Fakat ce'alet böyle değildir. Kendisi için iş görülen ve ücreti


Yükleniyor...