يگرمى سكزنجى سوز:
﴿وَ بَشِّرِ الَّذِينَ اٰمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ اَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هٰذَا الَّذِى رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَ اُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَ لَهُمْ فِيهَا اَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ﴾
آيتنڭ جنّته و سعادتِ أبديه‌يه دائر حقيقتنى تأييد ايدن يوزر آياتڭ مهمّ بر حقيقتنى ايكى مقامله تفسير ايدر. برنجى مقام: "بش سؤال و جواب" ناميله جنّتڭ لذائذِ جسمانيه‌سنه و حوريلر حقّنده مدارِ تنقيد اولمش مسئله‌لرى اويله گوزل بر صورتده بيان ايدر كه، هركسى إقناع ايدر. ايكنجى مقام: عربىّ العباره اولارق اون ايكى لاسيّما كلمه‌سيله باشلار و غايت قوّتلى و قطعى و هيچ بر جهتده صارصيلماز، حشره دائر، جنّت و جهنّمڭ حقّانيتنه مدار بيڭلر برهانى تضمّن ايدن بر برهانِ باهردر كه· او برهان، اوننجى سوزڭ منشئى و أساسى و خلاصه‌سيدر.
يگرمى طوقوزنجى سوز:
﴿قُلِ الرُّوحُ مِنْ اَمْرِ رَبِّى ٭ وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِ وَ مَلٰئِكَتِهِ ٭ وَ مَا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ ٭ مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ﴾
آيتلرينڭ مئالنده‌كى يوزر آياتڭ حشر و بقاءِ روحه و ملائكه‌يه دائر اوچ مهمّ حقيقتنى تفسير ايدر. بقاءِ روحى او قدر گوزل إثبات ايدر كه· جسدڭ وجودى گبى، روحڭ بقاسنى گوسترر. و ملائكه‌نڭ وجودلرينى، آمريقا إنسانلرينڭ وجودلرى گبى إثبات ايدر. و حشر و قيامتڭ وجود و تحقّقلرينى او قدر منطقى و عقلى بر صورتده إثبات ايدر كه: هيچ بر فيلسوف، هيچ بر منكِر إعتراضه مجال بولاماز. تسليم اولمازسه ده ملزم اولور. خصوصًا آخرنده‌كى "رمزلى نكته‌نڭ سرّى" ناميله حشرِ أكبرڭ أسبابِ موجبه‌سنى و حكمتلرينى اويله بر طرزده بيان ايدر كه· طلسمِ كائناتڭ اوچ معمّاسندن بر معمّاسنى غايت پارلاق بر صورتده حلّ ايدر.
&﴿(حاشيه): يگرمى طوقوزنجى سوزڭ گوز ايله گورونن بر كرامتى وار. أزجمله، اون آلتى صحيفه‌سنده إختيارسز، تصنّعسز هر صحيفه‌نڭ سطرلرينڭ باشلرنده اون آلتى ألف گلمسيدر. بو توافقى گورمك ايسته‌ينلر، أل يازما نسخه‌سنه مراجعت ايتسينلر.﴾|@
اوتوزنجى سوز:
﴿قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَكّٰيهَا ٭ وَ قَدْ خَابَ مَنْ دَسّٰيهَا﴾
﴿عَالِمِ الْغَيْبِ لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِى السَّمٰوَاتِ وَلَا فِى الْاَرْضِ وَلَا اَصْغَرُ مِنْ ذٰلِكَ وَلَا اَكْبَرُ اِلَّا فِى كِتَابٍ مُبِينٍ﴾
آيتلرينڭ أنانيتِ إنسانيه و تحوّلاتِ ذرّات حقّنده‌كى حقيقته دائر گلن آياتڭ ايكى مهمّ سرّينى ايكى مقصد ايله بيان ايدر. برنجى مقصد، أنانيتِ إنسانيه‌نڭ معمّاىِ عجيبه‌سنى حلّ ايده‌رك سلسلهِٔ ديانت ايله سلسلهِٔ فلسفه‌نڭ منشألرينى غايت پارلاق بر طرزده گوسترر. ايكنجى مقصد، تحوّلاتِ ذرّاتڭ طلسمنى كشف ايدييور. ذرّاتڭ حركاتنى، او درجه حكمتلى و منتظم گوسترييور كه· او عموم ذرّه‌لر، سلطانِ أزلينڭ محتشم و معظّم بر اوردوسى و مطيع و مسخّر مأمورلرى اولديغنى قطعى دليللرله إثبات ايدر. يگرمى طوقوزنجى سوز ناصلكه طلسمِ كائناتڭ اوچ معمّاسندن بريسنى كشف ايتمش. بو اوتوزنجى سوز دخى عقللرى حيرتده بيراقان و فيلسوفلرى سرسملشديرن او طلسمڭ اوچ معمّاسندن ايكنجى معمّاسنى حلّ ايتمشدر. خصوصًا خاتمه‌سنده يدى حكمت و يدى قانونِ عظيم ايله بر إسمِ أعظمڭ تجلّيسنى گوسترمكله· تحوّلاتِ ذرّاتڭ حكمتنى غايت قطعى و پارلاق بر صورتده گوسترديگى گبى، ذىحيات جسملرينى، او ذرّاتڭ سير و سفرينه بر مسافرخانه و بر قيشله و بر مكتب حكمنده گوسترر،
&﴿ (حاشيه): بو اوتوزنجى سوز چيقديغى زمان، قلبنى غائب ايتمش بر آدم اوقويوب أهمّيت ويرميه‌رك، ياتاركن ياصديغنڭ آلتنه قويمش، ياتمش. رؤياسنده اوچ دفعه بربرى اوستنه او آدمى بوغمق ايچون بوغازينى صيقمشلر. او آدم اويانوب تكرار ياتار. ينه عين حال... رؤياسنده اوڭا دينيلمش: "نه ايچون باشڭڭ آلتنه بونى بيراقييورسڭ؟ حرمتسزلك ايتدڭ." او آدم ده تمرّدى ترك ايدوب كمالِ حرمتله او رساله‌يى آلوب رافه بيراقير. صوڭره ياتار. صباحلين راست گلدكلرينه حكايه ايدر. هم خدمتِ قرآنيه‌ده مهمّ بر ركن اولان خسرو، او رساله‌نڭ كنديسنه تسليمندن مقدَّم پيغمبر عليه الصلاة والسلامله مناسبتدار بر رؤيا گورمش. بو سوز، گورديگى رؤيانڭ حقيقتلرينى تعبير ايتديگنى، بو سوزڭ او گون ألنه گچمه‌سيله گورمش. و بو رؤيا اونڭ ايچون بر كرامتِ قطعيه حكمنه گچمكله، تماميله خدمته تسليم اولمش و نورڭ قهرمانى اولمشدر.﴾|@
إثبات ايدر.
اوتوز برنجى سوز:
﴿سُبْحَانَ الَّذِى اَسْرٰى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ اِلَى الْمَسْجِدِ الْاَقْصَى الَّذِى﴾
﴿وَ النَّجْمِ اِذَا هَوٰى﴾
آيتلرينڭ حقيقتنى تأييد ايدن آياتڭ أڭ مهمّ بر حقيقتى اولان معراجِ أحمديه‌يى (عصم) و او معراج ايچنده كمالاتِ محمّديه‌يى (عصم) و او كمالات ايچنده رسالتِ أحمديه‌يى (عصم) و او رسالت ايچنده چوق أسرارِ ربوبيتى تفسير ايدر و قطعى دليللرله إثبات ايدر بر رساله‌در. مختلف طبقاتدن اولان إنسانلردن بو رساله‌يى كيم گورمشسه، قارشيسنده حيران اولوب، عقلدن اوزاق مسئلهِٔ معراجى أڭ ظاهر و واجب و لازم بر طرزده گوسترديگنى قبول ايدييورلر. خصوصًا او شجرهِٔ نورانيهِٔ معراجڭ آخرلرنده بش يوز ميوه‌دن "بش ميوه"سنى او قدر گوزل تصوير ايدر كه· ذرّه مقدار ذوقى، شعورى بولونان اونلره مفتون اولور.
ذيل:
شقِّ قمر معجزه‌سنه بو زمان فيلسوفلرينڭ ايتدكلرى إعتراضلرينى "بش نقطه" ايله غايت قطعى بر صورتده ردّ ايدوب، إنشقاقِ قمرڭ وقوعنه هيچ بر مانع بولونماديغنى گوسترر. و آخرنده ده "بش إجماع" ايله شقِّ قمرڭ وقوع بولديغنى غايت مختصر بر صورتده إثبات ايدر. شقِّ قمر معجزهِٔ أحمديه‌سنى گونش گبى گوسترر.
اوتوز ايكنجى سوز:
اوچ موقفدر.
برنجى موقف:
﴿لَوْ كَانَ فِيهِمَا اٰلِهَةٌ اِلَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتَا﴾
آيتنڭ مئالنده‌كى يوزر آياتڭ وحدانيته دائر أڭ مهمّ حقيقتنى اويله بر صورتده إثبات ايدر كه· شرك و كفر يولنى محال و ممتنع گوسترر. كائناتڭ أطرافندن كفر و شركى طرد ايدر. ذرّات عددنجه وحدانيتڭ دليللرى بولونديغنى بيان ايدر. غايت لطيف و يوكسك و منطقى بر محاورهِٔ تمثيليه صورتنده، حدسز گنيش مسائلى او تمثيل ايچنده درج ايدوب گوسترر. و ذيلنده غايت لطيف بر قاچ مسئله وار كه· حقيقت اولدقلرى حالده شعرڭ أڭ پارلاق و گنيش خيالندن داها پارلاق، داها گنيشدر.
ايكنجى موقف:
﴿قُلْ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌ ٭ اَللّٰهُ الصَّمَدُ﴾
ڭ حقيقتنه دائر سرِّ أحديته و وحدته گلن تشكيكات و أوهامى إزاله ايدر. أهلِ ضلالتڭ أهلِ توحيده قارشى ايتدكلرى إعتراضاتى قطعى بر صورتده ردّ ايدييور. برنجى موقفدن داها قوّتلى، آياتِ قرآنيه‌نڭ وحدانيته دائر معجزانه إثباتلرينى گوسترر. أحديتِ ذاتيه ايله بتون أشيايى بردن بر آنده تدبير و تربيه ايتمك اولان حقيقتِ معظّمهِٔ قرآنيه‌يى غايت گوزل و واضح بر تمثيل ايله إثبات ايدر. عقلى إقناع و قلبى تسليمه مجبور ايدر.
و بِالخاصّه بو ايكنجى موقفڭ خاتمه‌سندن أوّل ايكنجى تمثيلڭ نتيجه‌سنده ذاتِ أقدسِ إلٰهيه‌دن هيچ بر شى صاقلانمديغنى و هيچ بر شى اوندن گيزلنه‌مديگنى، هيچ بر فرد اوندن اوزاق قالماديغنى، هيچ بر شخص كلّيتِ قدسيه كسب ايتمه‌دن اوڭا ياناشه‌مديغنى و ربوبيتنده و تصرّفنده بر ايش، بر ايشه مانع اولماديغنى و هيچ بر ير اونڭ حضورندن خالى قالماديغنى، هر شيده باقار و ايشيتير سمع و بصرينڭ جلوه‌سى بولونديغنى، سلسلهِٔ أشيا أمرلرينڭ سرعتِ جريانلرينه برر تل، برر طمار حكمنه گچديگنى، أسباب و وسائط صِرف ظاهرى بر پرده اولديغنى، هيچ بر يرده بولونمديغى حالده هر يرده علم و قدرتيله بولونديغنى، هيچ بر تحيّز و تمكّنه محتاج اولماديغنى و اوزاقلق و گوچلك و طبقاتِ وجودڭ پرده‌لرى اونڭ قربيتنه و تصرّفنه و شهودينه مانع اولماديغنى و مادّيلرڭ، ممكنلرڭ، كثيفلرڭ، كثيرلرڭ، محدودلرڭ خاصّه‌لرى اونڭ دامنِ عزّتنه ياناشه‌مديغنى و تغيّر و تبدّل و تحيّز و تجزّى گبى أمرلردن مجرّد، منزّه، مبرّا و مقدّس اولديغنى غايت گوزل بر صورتده إثبات ايدر. بو ايكنجى موقفڭ خاتمه‌سنده سرِّ أحديته دائر عربىّ العباره غايت مهمّ بر پارچه ترجمه‌سيله برابر غايت پارلاق بر صورتده چوق مسائلِ مهمّه‌يى إفاده ايدر. خصوصًا إنسانڭ محاسبهِٔ أعمالى ايچون حشر و نشرى ياپمق، قوجه كائناتى تغيير و تبديل و تخريب و تعمير ايتمك سرّينى بيان ايدر.
اوچنجى موقف:
﴿وَمَا الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ﴾
﴿اِنَّ الدَّارَ اْلاٰخِرَةَ لَهِىَ الْحَيَوَانُ﴾
آيتلرينڭ مئالنده‌كى يوزر آياتڭ مهمّ بر حقيقتنى غايت مهمّ بر موازنه ايله بيان ايدر. أهلِ ضلالت حقّنده حياتِ دنيويه نه قدر مدهش نتيجه‌لر گتيرديگنى و أهلِ هدايت حقّنده نه قدر گوزل نتيجه‌لر و غايه‌لر ويرديگنى گوسترر. خصوصًا، محبّت حقّنده‌كى ثمراتِ دنيويه و اُخرويه· أهلِ ضلالت ايچون نه قدر أليم، أهلِ هدايت ايچون نه قدر خوش اولديغنى گوسترر. بو اوچنجى موقف حقّنده بعض مدقّق قارداشلريمز ديمشلر كه: "سائر رساله‌لر ييلديزلر اولسه، بو گونشدر." ديگر برى اوڭا مقابل ديمش: "هر بر رساله، كندى عالمنده و كندينه مخصوص سماءِ حقيقتده برر گونشدر. اوزاق اولانلره ييلديز، ياقين اولانلره شمسدرلر."
&﴿ (حاشيه): بو موقفڭ برنجى مستنسخ، (توافقدن هيچ خبريمز يوقكن) عجله و بعضًا گيجه وقتنده يازديغى بر نسخه‌سنده خارقه بر توافقى گوردك. بعضًا بر صحيفه‌ده اوتوز توافقات بولونويور. او إختيارسز اولان توافقاتى او موقفڭ بر سرِّ كرامتى تلقّى ايتدك.﴾|@
اوتوز اوچنجى سوز:
﴿سَنُرِيهِمْ اٰيَاتِنَا فِى اْلاٰفَاقِ وَ فِى اَنْفُسِهِمْ حَتّٰى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ اَنَّهُ الْحَقُّ اَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ اَنَّهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ﴾
اوتوز اوچ آيتڭ برر حقيقتلرينى تفسير ايدن اوتوز اوچ پنجره‌در. اوتوز اوچ رساله اولمغه لايق ايكن غايت مستعجل بر زمانده يازيلديغى ايچون، بر ويا ياريم صحيفه‌لك پنجره‌لرى برر رساله قوّتنده و برر رساله‌يى تضمّن ايدن ماهيتنده اولديغنى گوسترر. فقط مع التأسّف باشده‌كى پنجره‌لر غايت مجمل و مختصر قالمش، لٰكن گيتدكجه إنبساط ايده‌رك نصفِ آخرده‌كى پنجره‌لر واضح دوشمشدر.
لمعات:
رسالهِٔ نور شاكردلرينه كوچك بر مثنوى و ايمانى بر ديواندر.
فهرست:
٭ ٭ ٭
﴿وَ بَشِّرِ الَّذِينَ اٰمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ اَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا قَالُوا هٰذَا الَّذِى رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَ اُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَ لَهُمْ فِيهَا اَزْوَاجٌ مُطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ﴾
آيتنڭ جنّته و سعادتِ أبديه‌يه دائر حقيقتنى تأييد ايدن يوزر آياتڭ مهمّ بر حقيقتنى ايكى مقامله تفسير ايدر. برنجى مقام: "بش سؤال و جواب" ناميله جنّتڭ لذائذِ جسمانيه‌سنه و حوريلر حقّنده مدارِ تنقيد اولمش مسئله‌لرى اويله گوزل بر صورتده بيان ايدر كه، هركسى إقناع ايدر. ايكنجى مقام: عربىّ العباره اولارق اون ايكى لاسيّما كلمه‌سيله باشلار و غايت قوّتلى و قطعى و هيچ بر جهتده صارصيلماز، حشره دائر، جنّت و جهنّمڭ حقّانيتنه مدار بيڭلر برهانى تضمّن ايدن بر برهانِ باهردر كه· او برهان، اوننجى سوزڭ منشئى و أساسى و خلاصه‌سيدر.
يگرمى طوقوزنجى سوز:
﴿قُلِ الرُّوحُ مِنْ اَمْرِ رَبِّى ٭ وَ الْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِ وَ مَلٰئِكَتِهِ ٭ وَ مَا اَمْرُ السَّاعَةِ اِلَّا كَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ ٭ مَا خَلْقُكُمْ وَلَا بَعْثُكُمْ اِلَّا كَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ﴾
آيتلرينڭ مئالنده‌كى يوزر آياتڭ حشر و بقاءِ روحه و ملائكه‌يه دائر اوچ مهمّ حقيقتنى تفسير ايدر. بقاءِ روحى او قدر گوزل إثبات ايدر كه· جسدڭ وجودى گبى، روحڭ بقاسنى گوسترر. و ملائكه‌نڭ وجودلرينى، آمريقا إنسانلرينڭ وجودلرى گبى إثبات ايدر. و حشر و قيامتڭ وجود و تحقّقلرينى او قدر منطقى و عقلى بر صورتده إثبات ايدر كه: هيچ بر فيلسوف، هيچ بر منكِر إعتراضه مجال بولاماز. تسليم اولمازسه ده ملزم اولور. خصوصًا آخرنده‌كى "رمزلى نكته‌نڭ سرّى" ناميله حشرِ أكبرڭ أسبابِ موجبه‌سنى و حكمتلرينى اويله بر طرزده بيان ايدر كه· طلسمِ كائناتڭ اوچ معمّاسندن بر معمّاسنى غايت پارلاق بر صورتده حلّ ايدر.
&﴿(حاشيه): يگرمى طوقوزنجى سوزڭ گوز ايله گورونن بر كرامتى وار. أزجمله، اون آلتى صحيفه‌سنده إختيارسز، تصنّعسز هر صحيفه‌نڭ سطرلرينڭ باشلرنده اون آلتى ألف گلمسيدر. بو توافقى گورمك ايسته‌ينلر، أل يازما نسخه‌سنه مراجعت ايتسينلر.﴾|@
اوتوزنجى سوز:
﴿قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَكّٰيهَا ٭ وَ قَدْ خَابَ مَنْ دَسّٰيهَا﴾
﴿عَالِمِ الْغَيْبِ لَا يَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِى السَّمٰوَاتِ وَلَا فِى الْاَرْضِ وَلَا اَصْغَرُ مِنْ ذٰلِكَ وَلَا اَكْبَرُ اِلَّا فِى كِتَابٍ مُبِينٍ﴾
آيتلرينڭ أنانيتِ إنسانيه و تحوّلاتِ ذرّات حقّنده‌كى حقيقته دائر گلن آياتڭ ايكى مهمّ سرّينى ايكى مقصد ايله بيان ايدر. برنجى مقصد، أنانيتِ إنسانيه‌نڭ معمّاىِ عجيبه‌سنى حلّ ايده‌رك سلسلهِٔ ديانت ايله سلسلهِٔ فلسفه‌نڭ منشألرينى غايت پارلاق بر طرزده گوسترر. ايكنجى مقصد، تحوّلاتِ ذرّاتڭ طلسمنى كشف ايدييور. ذرّاتڭ حركاتنى، او درجه حكمتلى و منتظم گوسترييور كه· او عموم ذرّه‌لر، سلطانِ أزلينڭ محتشم و معظّم بر اوردوسى و مطيع و مسخّر مأمورلرى اولديغنى قطعى دليللرله إثبات ايدر. يگرمى طوقوزنجى سوز ناصلكه طلسمِ كائناتڭ اوچ معمّاسندن بريسنى كشف ايتمش. بو اوتوزنجى سوز دخى عقللرى حيرتده بيراقان و فيلسوفلرى سرسملشديرن او طلسمڭ اوچ معمّاسندن ايكنجى معمّاسنى حلّ ايتمشدر. خصوصًا خاتمه‌سنده يدى حكمت و يدى قانونِ عظيم ايله بر إسمِ أعظمڭ تجلّيسنى گوسترمكله· تحوّلاتِ ذرّاتڭ حكمتنى غايت قطعى و پارلاق بر صورتده گوسترديگى گبى، ذىحيات جسملرينى، او ذرّاتڭ سير و سفرينه بر مسافرخانه و بر قيشله و بر مكتب حكمنده گوسترر،
&﴿ (حاشيه): بو اوتوزنجى سوز چيقديغى زمان، قلبنى غائب ايتمش بر آدم اوقويوب أهمّيت ويرميه‌رك، ياتاركن ياصديغنڭ آلتنه قويمش، ياتمش. رؤياسنده اوچ دفعه بربرى اوستنه او آدمى بوغمق ايچون بوغازينى صيقمشلر. او آدم اويانوب تكرار ياتار. ينه عين حال... رؤياسنده اوڭا دينيلمش: "نه ايچون باشڭڭ آلتنه بونى بيراقييورسڭ؟ حرمتسزلك ايتدڭ." او آدم ده تمرّدى ترك ايدوب كمالِ حرمتله او رساله‌يى آلوب رافه بيراقير. صوڭره ياتار. صباحلين راست گلدكلرينه حكايه ايدر. هم خدمتِ قرآنيه‌ده مهمّ بر ركن اولان خسرو، او رساله‌نڭ كنديسنه تسليمندن مقدَّم پيغمبر عليه الصلاة والسلامله مناسبتدار بر رؤيا گورمش. بو سوز، گورديگى رؤيانڭ حقيقتلرينى تعبير ايتديگنى، بو سوزڭ او گون ألنه گچمه‌سيله گورمش. و بو رؤيا اونڭ ايچون بر كرامتِ قطعيه حكمنه گچمكله، تماميله خدمته تسليم اولمش و نورڭ قهرمانى اولمشدر.﴾|@
إثبات ايدر.
اوتوز برنجى سوز:
﴿سُبْحَانَ الَّذِى اَسْرٰى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ اِلَى الْمَسْجِدِ الْاَقْصَى الَّذِى﴾
﴿وَ النَّجْمِ اِذَا هَوٰى﴾
آيتلرينڭ حقيقتنى تأييد ايدن آياتڭ أڭ مهمّ بر حقيقتى اولان معراجِ أحمديه‌يى (عصم) و او معراج ايچنده كمالاتِ محمّديه‌يى (عصم) و او كمالات ايچنده رسالتِ أحمديه‌يى (عصم) و او رسالت ايچنده چوق أسرارِ ربوبيتى تفسير ايدر و قطعى دليللرله إثبات ايدر بر رساله‌در. مختلف طبقاتدن اولان إنسانلردن بو رساله‌يى كيم گورمشسه، قارشيسنده حيران اولوب، عقلدن اوزاق مسئلهِٔ معراجى أڭ ظاهر و واجب و لازم بر طرزده گوسترديگنى قبول ايدييورلر. خصوصًا او شجرهِٔ نورانيهِٔ معراجڭ آخرلرنده بش يوز ميوه‌دن "بش ميوه"سنى او قدر گوزل تصوير ايدر كه· ذرّه مقدار ذوقى، شعورى بولونان اونلره مفتون اولور.
ذيل:
شقِّ قمر معجزه‌سنه بو زمان فيلسوفلرينڭ ايتدكلرى إعتراضلرينى "بش نقطه" ايله غايت قطعى بر صورتده ردّ ايدوب، إنشقاقِ قمرڭ وقوعنه هيچ بر مانع بولونماديغنى گوسترر. و آخرنده ده "بش إجماع" ايله شقِّ قمرڭ وقوع بولديغنى غايت مختصر بر صورتده إثبات ايدر. شقِّ قمر معجزهِٔ أحمديه‌سنى گونش گبى گوسترر.
اوتوز ايكنجى سوز:
اوچ موقفدر.
برنجى موقف:
﴿لَوْ كَانَ فِيهِمَا اٰلِهَةٌ اِلَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتَا﴾
آيتنڭ مئالنده‌كى يوزر آياتڭ وحدانيته دائر أڭ مهمّ حقيقتنى اويله بر صورتده إثبات ايدر كه· شرك و كفر يولنى محال و ممتنع گوسترر. كائناتڭ أطرافندن كفر و شركى طرد ايدر. ذرّات عددنجه وحدانيتڭ دليللرى بولونديغنى بيان ايدر. غايت لطيف و يوكسك و منطقى بر محاورهِٔ تمثيليه صورتنده، حدسز گنيش مسائلى او تمثيل ايچنده درج ايدوب گوسترر. و ذيلنده غايت لطيف بر قاچ مسئله وار كه· حقيقت اولدقلرى حالده شعرڭ أڭ پارلاق و گنيش خيالندن داها پارلاق، داها گنيشدر.
ايكنجى موقف:
﴿قُلْ هُوَ اللّٰهُ اَحَدٌ ٭ اَللّٰهُ الصَّمَدُ﴾
ڭ حقيقتنه دائر سرِّ أحديته و وحدته گلن تشكيكات و أوهامى إزاله ايدر. أهلِ ضلالتڭ أهلِ توحيده قارشى ايتدكلرى إعتراضاتى قطعى بر صورتده ردّ ايدييور. برنجى موقفدن داها قوّتلى، آياتِ قرآنيه‌نڭ وحدانيته دائر معجزانه إثباتلرينى گوسترر. أحديتِ ذاتيه ايله بتون أشيايى بردن بر آنده تدبير و تربيه ايتمك اولان حقيقتِ معظّمهِٔ قرآنيه‌يى غايت گوزل و واضح بر تمثيل ايله إثبات ايدر. عقلى إقناع و قلبى تسليمه مجبور ايدر.
و بِالخاصّه بو ايكنجى موقفڭ خاتمه‌سندن أوّل ايكنجى تمثيلڭ نتيجه‌سنده ذاتِ أقدسِ إلٰهيه‌دن هيچ بر شى صاقلانمديغنى و هيچ بر شى اوندن گيزلنه‌مديگنى، هيچ بر فرد اوندن اوزاق قالماديغنى، هيچ بر شخص كلّيتِ قدسيه كسب ايتمه‌دن اوڭا ياناشه‌مديغنى و ربوبيتنده و تصرّفنده بر ايش، بر ايشه مانع اولماديغنى و هيچ بر ير اونڭ حضورندن خالى قالماديغنى، هر شيده باقار و ايشيتير سمع و بصرينڭ جلوه‌سى بولونديغنى، سلسلهِٔ أشيا أمرلرينڭ سرعتِ جريانلرينه برر تل، برر طمار حكمنه گچديگنى، أسباب و وسائط صِرف ظاهرى بر پرده اولديغنى، هيچ بر يرده بولونمديغى حالده هر يرده علم و قدرتيله بولونديغنى، هيچ بر تحيّز و تمكّنه محتاج اولماديغنى و اوزاقلق و گوچلك و طبقاتِ وجودڭ پرده‌لرى اونڭ قربيتنه و تصرّفنه و شهودينه مانع اولماديغنى و مادّيلرڭ، ممكنلرڭ، كثيفلرڭ، كثيرلرڭ، محدودلرڭ خاصّه‌لرى اونڭ دامنِ عزّتنه ياناشه‌مديغنى و تغيّر و تبدّل و تحيّز و تجزّى گبى أمرلردن مجرّد، منزّه، مبرّا و مقدّس اولديغنى غايت گوزل بر صورتده إثبات ايدر. بو ايكنجى موقفڭ خاتمه‌سنده سرِّ أحديته دائر عربىّ العباره غايت مهمّ بر پارچه ترجمه‌سيله برابر غايت پارلاق بر صورتده چوق مسائلِ مهمّه‌يى إفاده ايدر. خصوصًا إنسانڭ محاسبهِٔ أعمالى ايچون حشر و نشرى ياپمق، قوجه كائناتى تغيير و تبديل و تخريب و تعمير ايتمك سرّينى بيان ايدر.
اوچنجى موقف:
﴿وَمَا الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا اِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ﴾
﴿اِنَّ الدَّارَ اْلاٰخِرَةَ لَهِىَ الْحَيَوَانُ﴾
آيتلرينڭ مئالنده‌كى يوزر آياتڭ مهمّ بر حقيقتنى غايت مهمّ بر موازنه ايله بيان ايدر. أهلِ ضلالت حقّنده حياتِ دنيويه نه قدر مدهش نتيجه‌لر گتيرديگنى و أهلِ هدايت حقّنده نه قدر گوزل نتيجه‌لر و غايه‌لر ويرديگنى گوسترر. خصوصًا، محبّت حقّنده‌كى ثمراتِ دنيويه و اُخرويه· أهلِ ضلالت ايچون نه قدر أليم، أهلِ هدايت ايچون نه قدر خوش اولديغنى گوسترر. بو اوچنجى موقف حقّنده بعض مدقّق قارداشلريمز ديمشلر كه: "سائر رساله‌لر ييلديزلر اولسه، بو گونشدر." ديگر برى اوڭا مقابل ديمش: "هر بر رساله، كندى عالمنده و كندينه مخصوص سماءِ حقيقتده برر گونشدر. اوزاق اولانلره ييلديز، ياقين اولانلره شمسدرلر."
&﴿ (حاشيه): بو موقفڭ برنجى مستنسخ، (توافقدن هيچ خبريمز يوقكن) عجله و بعضًا گيجه وقتنده يازديغى بر نسخه‌سنده خارقه بر توافقى گوردك. بعضًا بر صحيفه‌ده اوتوز توافقات بولونويور. او إختيارسز اولان توافقاتى او موقفڭ بر سرِّ كرامتى تلقّى ايتدك.﴾|@
اوتوز اوچنجى سوز:
﴿سَنُرِيهِمْ اٰيَاتِنَا فِى اْلاٰفَاقِ وَ فِى اَنْفُسِهِمْ حَتّٰى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ اَنَّهُ الْحَقُّ اَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ اَنَّهُ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ﴾
اوتوز اوچ آيتڭ برر حقيقتلرينى تفسير ايدن اوتوز اوچ پنجره‌در. اوتوز اوچ رساله اولمغه لايق ايكن غايت مستعجل بر زمانده يازيلديغى ايچون، بر ويا ياريم صحيفه‌لك پنجره‌لرى برر رساله قوّتنده و برر رساله‌يى تضمّن ايدن ماهيتنده اولديغنى گوسترر. فقط مع التأسّف باشده‌كى پنجره‌لر غايت مجمل و مختصر قالمش، لٰكن گيتدكجه إنبساط ايده‌رك نصفِ آخرده‌كى پنجره‌لر واضح دوشمشدر.
لمعات:
رسالهِٔ نور شاكردلرينه كوچك بر مثنوى و ايمانى بر ديواندر.
فهرست:
٭ ٭ ٭
Yükleniyor...