ايشته چندان او بر عبددر و او سياحت، بر معراجِ جزئيدر. فقط بو عبدڭ، بتون كائناته تعلّق ايدن بر أمانت برابرنده‌در. هم شو كائناتڭ رنگنى دگيشديره‌جك بر نور برابردر. هم سعادتِ أبديه‌نڭ قپوسنى آچاجق بر آناختار برابر اولديغى ايچون، جنابِ حق كندينى "بتون أشيايى ايشيتير و گورور" صفتيله توصيف ايدر. تا او أمانت، او نور، او آناختارڭ جهانشمول و محيط و عموم كائناته عام و بتون مخلوقاته شامل حكمتلرينى گوسترسين.

بو سرِّ عظيمڭ "درت أساسى" وار.

برنجيسى:

معراجڭ سرِّ لزومى نه‌در؟

ايكنجيسى:

حقيقتِ معراج نه‌در؟

اوچنجيسى:

حكمتِ معراج نه‌در؟

دردنجيسى:

معراجڭ ثمرات و فائده‌سى نه‌در؟

برنجى أساس

معراجڭ سرِّ لزومى

مثلا دينلييور كه:

"جنابِ حق

﴿اَقْرَبُ اِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ﴾

در. هر شيئه، هر شيدن داها ياقيندر. جسمدن، مكاندن منزّهدر. هر ولى، قلبى ايچنده اونڭله گوروشه‌بيلير. نه‌دن طولايى ولايتِ أحمديه (عصم) معراج گبى اوزون بر سياحتڭ نتيجه‌سندن صوڭره، هر ولينڭ كندى قلبنده موفّق اولديغى مناجاته موفّق اولويور؟"

الجواب:

شو سرِّ غامضى "ايكى تمثيل" ايله فهمه تقريب ايدييورز. اون ايكنجى سوزڭ سرِّ إعجازِ قرآن و سرِّ معراج حقّنده اولان شو ايكى تمثيلى ديڭله: