قصّهِٔ موسىنڭ تكرارندن چيقان لمعاتِ إعجاز

﴿اِنَّ قِصَّةَ مُوسٰى اَجْدٰى مِنْ تَفَارِيقِ الْعَصَا اَخَذَهَا الْقُرْاٰنُ بِيَدِهِ الْبَيْضَاءِ فَخَرَّتْ سَحَرَةُ الْبَيَانِ سَاجِدِينَ لِبَلَاغَتِهِ الزَّهْرَاءِ﴾

شو قصّه قرآنده تكرارًا ذكر اولونور. زيرا عظيم بر قيمتى وار. حقيقتى بيوكدر. چوق أسراره مالكدر. تأسيسِ إسلاميت، هم تبليغِ رسالت،

تحمّلِ مشقّت، هم ده تلقينِ اُمّت، تلقّئِ ملّتده بر اُسوهِٔ حسنه، هم بر مثالِ أنسب او قصّهِٔ موسىدر. أساساتِ رسالت،

دساتيرِ مهمّه، او قصّه ضمننده‌در. وجوهنده تنوّع، جهاتى ده كثيره. ايكنجى درجه‌ده تبعيه بر جهت

حياتڭ ماضىيه، مستقبله اوزانمش درين هم پك ده گنيش إجتماعى حياتڭ دساتيرى جامعدر. ضيا غدا گبيدر إحتياجِ حقيقت.

دستور تكرّر ايتسه، درس ده تكرّر ايدر. ايكنجى درجه‌ده بيڭلر دستورلرندن بر قاچ دانه نمونه: مثلا فرعونه خطابًا شو جملهِٔ عظمت،

مثلا:

﴿فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ﴾

شو فراعينِ مصرينڭ موميالرله أمواتڭ أجسادينى ماضيدن مستقبله نقل ايدن غريب بر دستورِ موتآلودِ حياتى إخطارله ويرر دهشت.

حتّى فرعونِ موسى بدنى ده ناجيدر، سَيْلِ زمان آتمشدر موميا تخته اوستنده شو عصرڭ ساحلنه. عتيق بر يادگارِ عبرت.

مثلا:

﴿يَا هَامَانُ ابْنِ لِى صَرْحًا﴾

شو كلام بزه دييور: او طاغسز، دوز قطعه‌نڭ طاغى سلاطيننده أهراملرڭ إنشاسى آرزوىِ غريبى بر ميلانِ حشمت،

حكمران اولديغنى محتشم أهراملره، ظلم و عبث شيلره وجود ويرن بر دستور. بو جمله ايدر إخطار، ويرر بر درسِ حكمت.

مثلا:

﴿إنَّ قَارُونَ كَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسٰى﴾

شو حكم بشره دير: "أقوامِ جهانڭ بيننده، قَومِ بنى إسرائيل أفرادلرى ألنده مضر، هم ده حرام غايت بيوك بر ثروت.

لاسيّما وسائلِ ربا ايله ثروتلرى طوتديران، هم ده اونى طوپلايان حريصكار بر دستورى شو جمله إخطار ايدر. ديڭله‌يور بشريت.

مثلا:

﴿وَلَنْ يَتَمَنَّوْهُ اَبَدًا﴾

شو جمله‌نڭ ضمنندن قَومِ يهوده مخصوص بر طرز حرصِ حيات، بر چشيد خوفِ ممات· بشره إخطار ايدر بر دستورِ غرابت.

اونلردن بر جماعت حضورِ نبويده مناظره ايستركن، كندينى حقلى بيلن موتى تمنّى ايدوب إظهار ايتسين بر حجّت

تكليف ايتدى پيغمبر. كيمسه لسانِ قالله ايتمدى هيچ جسارت. ينه لسانِ حالله، حرصِ حيات حسّيله شيمدىيه دك او ملّت

حالا قيلار إستنكاف، موتى ايتمز تمنّى. بونى بيلسين هر جبين: خوفِ موت، موت گتيرر· حرصِ حيات ذلّتى. ايشته إعجازِ آيت.

مثلا:

﴿يُذَبِّحُونَ اَبْنَاءَهُمْ وَ يَسْتَحْيُونَ نِسَاءَهُمْ﴾

بو جمله‌نڭ ضمننده بدبخت قَومِ يهودڭ قدرڭ قلميله آلينلرينه يازيلمش حياتى مدهش دستور دائمى بر مصيبت

او ده بودر: او قَومڭ جهانڭ أقطارنده همان شيمدىيه قدر مكرّر هدف اولمش، او بدبخت اولمش ملّت

پك چوق قتلِ عاملره. قيزلريله حياتده سفاهت عالمنده بيوك رول اوينانيلمش. ايشته بو كلام دير: او عصرده حادثهِٔ مصيبت،

أعصارڭ دستوريدر، إخطار ايدر بشره. حادثه دستور اولمش، او ملّتڭ معنوى شخصيتى گوسترمش مشخّص بر جماعت.

مثلا:

﴿وَ ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْكَنَةُ﴾

أوت خوفِ موت، موته سبب. حرصِ حيات، علّتِ ذلّت. بو ايكى دستورِ حكمت، ايچنه آلمش ايكى جملهِٔ آيت.

هم شو جمله‌نڭ ضمننده، أوّلكى دستور گبى قدرى بر دستورى، إخبارِ غيب نوعندن بشره إخطار ايدر. هم ده ايدر إشارت

كه، او قَومِ عظيمڭ أسكيده حاكميت، عظمتلى بر تاريخ اولمش اولديغى حالده· عناد و حرصِ حيات، ويرمش اونلره ذلّت ايله أسارت.

مثلا:

﴿وَلَا تَعْثَوْا فِى الْاَرْضِ مُفْسِدِينَ ٭ لَتُفْسِدُنَّ فِى الْاَرْضِ﴾

شو جمله‌ده او قَومڭ بو زمانه قدر ده بشرده اويناديغى إفساد ايله، ربا ايله، حيله ايله، هم خيانت

درين بر إنتقامله مفسدانه بر رولى، او عنادلى رولنى اويناتديران حالتِ روحيده‌كى دستورى إخطار ايدر شو آيت.

شو قاچ جمله نمونه، دڭزدن يدى قطره. حادثه ايتسه تكرّر، إنقلاب ايدر دستوره. قرآنده‌كى تكرّر بو سرّه ايدر رمزى، هم ده ايدر دلالت.

٭ ٭ ٭

تكرارِ قرآنڭ بر سرّى

بعضًا گورونور بر نورده نار، تحقيقده تكرار، تذكار ايله تقرير، ترداد ايله إخطار گوزلدر بلغايه، خطبايه

إنسان ناصل هر آن هوايه، هر گون غدايه، هر هفته ضيايه، هر آى نسايه، هر سنه دوايه

محتاج و هم فقيردر. تكرّرِ أسبابله مسبّبات ايدر تجدّدِ إعاده. اوڭا تكرار دينلمز. اويله ده إنسانِ ذو ذكايه

عقلى، جانى، جنانى، هم سرّى، هم وجدانى هر آن حقيقته محتاجدر. هر دقيقه‌ده حقّه دخى مشتاقدر. هر زمان عاشقدر تجلاّيه.

هر ساعت كذا ذكره فقيردر، هر گونده معرفته طالبدر. شو حاجات تكرّر ايدر. قرآن دخى تكرار ايله سَوق ايدييور ضيايه

تكرارى جدّى تذكار. أوت تكرار بعضًا قصوردر، فقط لذائذ و زوائد اولان امورده كه زينت اولور أشيايه.

مثلا: بر طعامده أگر قُوت و غدا ايسه تكرارى الفت ويرر، انسيته سببدر. مزاج دائم مشتاقدر، مأنوس اولان غدايه.

گر تفكّه نوعندنسه، لذّتى تجدّدده تكرارى اوصانديرر. مثلا: بر كلامده حقيقتِ ثابته كه قابلدر نمايه

تكرارى تقرير ايدر، إعاده‌سى تحقيقدر. قلب دخى اويله ايستر. أگر اُسلوب صورتسه تنوّعى لازمدر، مستحسن بلغايه.

صورت أسكيله‌نيور، تجدّدى ايسته‌يور. قرآن باشدن آشاغى قُوتِ قلبدر، قُوتِ وجدان، يوكسكدر زميندن تا سمايه

هم غداىِ أرواح، هم دواءِ أذهاندر. تكرار و ترداد ايسه تحقيق ايله تقريردر، تنوير ايله تكميلدر. قوّت ويرر هدايه.

اوندن بر قسمى ايسه او قوتڭ خلاصه‌سى، اوڭا حاجت زياده، تكرارى او نسبتده. او قسمدن بر قسمى خلاصة الخلاصه حقائقه بر مايه

متجسّد بر نوردر، سرمدى بر جسدله، او ده "بسمله" گبى، اوڭا حاجت آنىدر، هواىِ نسيمى گبى، حياتى بر هوايه

مادام قرآن كه حقدر، هم نورانى حقيقت، حقيقت مصّ ايديلمز، بلكه ويرر بر ضيا، هم ده هضم اولونمز، ايصال ايدر شفايه.

٭ ٭ ٭

روحڭ درت خواصّنه درت غايت الغايات وار

وجدانه درت عناصر، روحه ده درت خواصدر: إراده و ذهن و حسّ، لطيفهِٔ ربّانى.

شو درتدن هر برينڭ وار بر غايت الغاياتى: إراده‌نڭ غايتى عبادتِ رحمانى،

ذهنڭ معرفت اللّٰه، حسّڭ محبّت اللّٰه، لطيفه‌نڭ شهوددر، بر إحسانِ سبحانى.

عبوديتِ مطلق، عبادتِ كامله دردينه ده جامعدر. بونڭ إسمى تقوادر، بر تعبيرِ قرآنى.

شريعتڭ أساسى· شو درتلرى تربيه، تنميه و تهذيبدر. هم غايت الغاياته سائق و هم ميزانى.

٭ ٭ ٭

﴿لَا مُؤَثِّرَ فِى اْلكَوْنِ اِلَّا اللّٰهُ﴾

ايجاد و خلقِ كونده واسطه صِرف ظاهرى. گر واسطه حقيقى اولسه ايدى، هم حقيقى بر تأثير ويريلسه ايدى

هم بر شعورِ كلّى ويريلمك لازم ايدى· هم إتقانڭ أثرى، هم صنعتڭ كمالى مختلف اولاجقدى.

Yükleniyor...