أوت سعادتِ أبديه‌يه مقتضى موجوددر. او مقتضينڭ وجودينه دلالت ايدن برهانِ قطعى "اون منبع و مدار"دن سوزولن بر حدسدر.

برنجى مدار:

دقّت ايديلسه، شو كائناتڭ عمومنده بر نظامِ أكمل، بر إنتظامِ قصدى واردر. هر جهتده رشحاتِ إختيار و لمعاتِ قصد گورونور. حتّى هر شيده بر نورِ قصد، هر شأنده بر ضياىِ إراده، هر حركتده بر لمعهِٔ إختيار، هر تركيبده بر شعلهِٔ حكمت، ثمراتنڭ شهادتيله نظرِ دقّته چارپييور. ايشته أگر سعادتِ أبديه اولمازسه، شو أساسلى نظام، بر صورتِ ضعيفهِٔ واهيه‌دن عبارت قالير. يالانجى، أساسسز بر نظام اولور. نظام و إنتظامڭ روحى اولان معنويات و روابط و نسب، هبا اولوب گيدر. ديمك نظامى نظام ايدن، سعادتِ أبديه‌در. اويله ايسه نظامِ عالم، سعادتِ أبديه‌يه إشارت ايدييور.

ايكنجى مدار:

خلقتِ كائناتده بر حكمتِ تامّه گورونويور. أوت عنايتِ أزليه‌نڭ تمثالى اولان حكمتِ إلٰهيه، كائناتڭ عمومنده گوسترديگى مصلحتلرڭ رعايتى و حكمتلرڭ إلتزامى لسانى ايله، سعادتِ أبديه‌يى إعلان ايدر. چونكه سعادتِ أبديه اولمازسه، شو كائناتده بِالبداهه ثابت اولان حكمتلرى، فائده‌لرى، مكابره ايله إنكار ايتمك لازم گلير. اوننجى سوزڭ اوننجى حقيقتى، بو حقيقتى گونش گبى گوسترديگندن، اوڭا إكتفاءً بوراده إختصار ايدرز.

اوچنجى مدار:

عقل و حكمت و إستقراء و تجربه‌نڭ شهادتلرى ايله ثابت اولان خلقتِ موجوداتده‌كى عدمِ عبثيت و عدمِ إسراف، سعادتِ أبديه‌يه إشارت ايدر. فطرتده إسراف و خلقتده عبثيت اولماديغنه دليل، صانعِ ذو الجلالڭ هر شيئڭ خلقتنده أڭ قيصه يولى و أڭ ياقين جهتى و أڭ خفيف صورتى و أڭ گوزل كيفيتى إختيار و إنتخاب ايتمه‌سيدر و بعضًا بر شيئى، يوز وظيفه ايله توظيف ايتمه‌سيدر و بر اينجه شيئه بيڭ ميوه و غايه‌لرى طاقمه‌سيدر. مادام إسراف يوق و عبثيت اولماز، ألبته سعادتِ أبديه اولاجقدر. چونكه دونمه‌مك اوزره عدم، هر شيئى عبث ايدر، هر شى إسراف اولور. عموم فطرتده، أزجمله إنسانده، فنِّ منافع الأعضاء شهادتيله ثابت اولان عدمِ إسراف گوسترييور كه· إنسانده اولان حدسز إستعداداتِ معنويه و نهايتسز آمال و أفكار و ميولات دخى إسراف ايديلميه‌جكدر. اويله ايسه، إنسانده‌كى او أساسلى مَيلِ تكمّل، بر كمالڭ وجودينى گوسترر و او مَيلِ سعادت، سعادتِ أبديه‌يه نامزد اولديغنى قطعى اولارق إعلان ايدر. اويله اولمازسه إنسانڭ ماهيتِ حقيقيه‌سنى تشكيل ايدن او أساسلى معنويات، او علوى آمال، حكمتلى موجوداتڭ خلافنه اولارق إسراف و عبث اولور، قورور، هباءً گيدر. شو حقيقت، اوننجى سوزڭ اون برنجى حقيقتنده إثبات ايديلديگندن قيصه كسييورز.

Yükleniyor...