اوچنجى باصامق:

سمانڭ سكوت و سكونتى و إنتظام و إطّرادى و وسعت و نورانيتى گوسترر كه: سكنه‌سى، زمينڭ سكنه‌سى گبى دگللر· بلكه بتون أهاليسى مطيعدرلر. نه أمر اولونسه اونى ايشلرلر. مزاحمه و مناقشه‌يى ايجاب ايده‌جك بر سبب يوقدر. زيرا مملكت گنيش، فطرتلرى صافى، كنديلرى معصوم، مقاملرى ثابتدر. أوت زمينده أضداد إجتماع ايتمش، أشرار أخياره قاريشمش، ايچلرنده مناقشات باشلامش· او سببدن إختلافات و إضطرابات دوشمش و اوندن إمتحانات و مسابقات تكليف ايديلمش و اوندن ترقّيات و تدنّيات چيقمش. شو حقيقتڭ حكمتى شودر كه:

بشر، شجرهِٔ خلقتڭ أڭ صوڭ جزئى اولان ميوه‌سيدر. معلومدر كه، بر شيئڭ ثمره‌سى أڭ اوزاق، أڭ جمعيتلى، أڭ نازك، أڭ أهمّيتلى جزئيدر. ايشته بونڭ ايچون ثمرهِٔ عالم اولان إنسان أڭ جامع، أڭ بديع، أڭ عاجز، أڭ ضعيف و أڭ لطيف بر معجزهِٔ قدرت اولديغندن، بشيگى و مسكنى اولان زمين، آسمانه نسبةً مادّةً كوچكلگيله و حقارتيله برابر معنًا و صنعةً بتون كائناتڭ قلبى، مركزى، بتون معجزاتِ صنعتڭ مشهرى، سرگيسى و بتون تجلّياتِ أسماسنڭ مظهرى، نقطهِٔ محراقيه‌سى و نهايتسز فعاليتِ ربّانيه‌نڭ محشرى و معكسى و حدسز خلاّقيتِ إلٰهيه‌نڭ، خصوصًا نباتات و حيواناتڭ كثرتلى أنواعِ صغيره‌سنده، جوّادانه ايجادڭ مدار و چارشيسى· و پك گنيش آخرت عالملرنده‌كى مصنوعاتڭ كوچك مقياسده نمونه‌گاهى و منسوجاتِ أبديه‌نڭ سرعتله ايشله‌ين تزگاهى و مناظرِ سرمديه‌نڭ سرعتله دگيشن تقليدگاهى و بساتينِ دائمه‌نڭ تخمجقلرينه سرعتله سنبلله‌نن طار و موقّت مزرعه‌سى و تربيه‌گاهى اولمشدر. ايشته أرضڭ

&﴿ (حاشيه): أوت، كُرهِٔ أرض كوچكلگيله برابر سماواته قارشى گله‌بيلير. چونكه ناصلكه دائمى بر چشمه، وارداتسز بيوك بر گولدن داها بيوك دينله‌بيلير. هم بر ئولچك ايله بر شى ئولچه‌رك باشقه يره نقل ايديلن و اونڭ ألندن گچمش و اوڭا گيرمش چيقمش بر محصولاتله، ظاهرًا بيڭلر دفعه ئولچكدن بيوك و طاغ گبى بر جسمله او ئولچك موازنه‌يه چيقه‌بيلير. عينًا اويله ده: كُرهِٔ أرض، جنابِ حق اونى صنعتنه بر مشهر و ايجادينه بر محشر و حكمتنه مدار و قدرتنه مظهر و رحمتنه مزهر و جنّتنه مزرعه و حدسز كائناته و مخلوقات عالملرينه ئولچك و ماضى دڭزلرينه و غيب عالمنه آقاجق بر چشمه حكمنده ايجاد ايتمش. هر سنه قات قات و قتمرلى يوز بيڭ طرزده، مصنوعاتدن طوقونمش گوملكلرينى دگيشديرديگى و چوق دفعه طولوب ماضىيه بوشالته‌رق غيب عالمنه دوكديگى بتون او متجدّد عالملرى و أرضڭ متعدّد گوملكلرينى نظره آل· يعنى، بتون ماضيسنى حاضر فرض ايت. صوڭره يكنسق و بر درجه بسيط سماواته قارشى موازنه ايت. گوره‌جكسڭ كه: أرض، زياده گلمزسه، نقصان ده قالماز. ايشته (رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ الْاَرْضِ) سرّينى آڭلا.﴾|@

بو عظمتِ معنويه‌سندن و أهمّيتِ صنعويه‌سندندر كه، قرآنِ حكيم، سماواته نسبةً، بيوك بر آغاجڭ كوچك بر ميوه‌سى حكمنده اولان أرضى، بتون سماواته دنك طوتويور. اونى بر كفه‌ده، بتون سماواتى بر كفه‌ده قويويور. مكرّرًا

﴿رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ الْاَرْضِ﴾

دير. هم أرضڭ شو مذكور حكمتلردن نشئت ايدن سرعتلى تحوّلى و دواملى تغيّرى إقتضا ايدر كه· سكنه‌سى ده اوڭا گوره مظهرِ تحوّلات اولسون. هم شو محدود أرض، حدسز معجزاتِ قدرته مظهر اولديغندندر كه، أڭ مهمّ سكنه‌لرى اولان إنس و جنّڭ قوالرينه، سائر ذىحياتلر گبى فطرى بر حدّ و خلقى بر قيد قونولمديغى ايچون نهايتسز ترقّى و نهايتسز تدنّىيه مظهر اولمشدر. أنبيادن، أوليادن طوت، تا نمرودلره، تا شيطانلره قدر اوزون بر ميدانِ إمتحانلرى پيدا اولمشدر. مادام اويله‌در، ألبته فرعونلاشمش شيطانلر، حدسز شرارتيله سمايه و أهلنه طاش آته‌جقلر.

Yükleniyor...