Evet o dağ, arzdır. Miskin adam da, fakir insandır. Zelzele de, zeval ve firaktır. Dere de kabir ile âlem-i berzahtır. O makine (havâs ve cihazat ve letaif âletleriyle mücehhez) senin vücud-u hayatdarındır. Görüyorsun ki bunlar bozuluyorlar, faidesiz gidiyorlar. Satın almak isteyen, senin Hâlıkındır. O Hâlıkın, Resulü vasıtasıyla der ki: "Şu emanetimi güya senin malın imiş gibi bana sat, tâ zayi' olmasın. Hem zararlı bir surette fena bulmasın. Sen bâki ve meyvedar bir surette o malına tekrar kavuşabilesin. Hem o hayat içindeki cihazat ve letaif benim namım ve hesabımla istimal edildiği vakit, nihayetsiz kıymetdar ve hadsiz semerat-ı bâkiye verecek."

İşte o mizanlar ve âletler ise, letaif ve havâss-ı insaniyedir.

Meselâ: Göz, Allah hesabına istimal edilse, şu kitab-ı kebir-i kâinatın bir mütalaacısı ve şu müzeyyen mevcudatın bir seyircisi ve şu masnuatın çiçeklerinin bir arısı olarak ibret ve marifet ve muhabbet şehdinden yani balından nur-u şehadeti kalbe akıtıyor. Eğer nefis hesabına istimal edilse; zâil, fâni bazı mehasini seyretmekle, heves ve şehvetin âdi bir hizmetkârı olur.


Yükleniyor...