هم ناصلكه قرآنڭ، بلكه بتون سماوى كتابلرڭ حقّانيتنى إثبات ايدن عموم دليللر و حجّتلر و حبيب اللّٰهڭ بلكه بتون أنبيانڭ نبوّتلرينى إثبات ايدن عموم معجزه‌لر و برهانلر، طولاييسيله أڭ بيوك مدّعالرى اولان آخرتڭ تحقّقنه دلالت ايدرلر. عينًا اويله ده، واجب الوجودڭ وجودينه و وحدتنه شهادت ايدن أكثر دليللر و حجّتلر، طولاييسيله ربوبيتڭ و الوهيتڭ أڭ بيوك مدارى و مظهرى اولان دارِ سعادتڭ و عالمِ بقانڭ وجودينه، آچيلمه‌سنه شهادت ايدرلر. چونكه گله‌جك مقاماتده بيان و إثبات ايديله‌جگى گبى· ذاتِ واجب الوجودڭ هم موجوديتى، هم عموم صفتلرى، هم أكثر إسملرى، هم ربوبيت، الوهيت، رحمت، عنايت، حكمت، عدالت گبى وصفلرى، شأنلرى لزوم درجه‌سنده آخرتى إقتضا و وجوب درجه‌سنده باقى بر عالمى إستلزام و ضرورت درجه‌سنده مكافات و مجازات ايچون حشرى و نشرى ايسترلر. أوت مادام أزلى و أبدى بر اللّٰه وار· ألبته سلطنتِ الوهيتنڭ سرمدى بر مدارى اولان آخرت واردر. و مادام بو كائناتده و ذىحياتده غايت حشمتلى و حكمتلى و شفقتلى بر ربوبيتِ مطلقه وار و گورونويور. ألبته او ربوبيتڭ حشمتنى سقوطدن و حكمتنى عبثيتدن و شفقتنى غدردن قورتاران أبدى بر دارِ سعادت بولونه‌جق و گيريله‌جك.

هم مادام گوز ايله گورونن بو حدسز إنعاملر، إحسانلر، لطفلر، كرملر، عنايتلر، رحمتلر· پردهِٔ غيب آرقه‌سنده بر ذاتِ رحمٰنِ رحيمڭ بولونديغنى سونمه‌مش عقللره، ئولمه‌مش قلبلره گوسترر. ألبته إنعامى إستهزادن و إحسانى آلداتمقدن و عنايتى عداوتدن و رحمتى عذابدن و لطف و كرمى إهانتدن خلاص ايدن و إحسانى إحسان ايدن و نعمتى نعمت ايدن بر عالمِ باقيده بر حياتِ باقيه وار و اولاجقدر.

هم مادام بهار فصلنده زمينڭ طار صحيفه‌سنده خطاسز يوز بيڭ كتابى بربرى ايچنده يازان بر قلمِ قدرت گوزيمز اوڭنده يورولمه‌دن ايشله‌يور. و او قلم صاحبى يوز بيڭ دفعه عهد و وعد ايتمش كه: "بو طار يرده و قاريشق و بربرى ايچنده يازيلان بهار كتابندن داها قولاى اولارق گنيش بر يرده گوزل و لا يموت بر كتابى يازاجغم و سزه اوقوتديره‌جغم" دييه، بتون فرمانلرده او كتابدن بحث ايدييور. ألبته و هر حالده او كتابڭ أصلى يازيلمش و حشر و نشر ايله حاشيه‌لرى ده يازيلاجق. و عمومڭ دفترِ أعماللرى اونده قيد ايديله‌جك. هم مادام بو أرض، كثرتِ مخلوقات جهتيله و متماديًا دگيشن يوز بيڭلر چشيد چشيد أنواعِ ذوى الحيات و ذوى الأرواحڭ مسكنى، منشئى، فابريقه‌سى، مشهرى، محشرى اولماسى حيثيتيله بو كائناتڭ قلبى، مركزى، خلاصه‌سى، نتيجه‌سى، سببِ خلقتى اولارق غايت بيوك اويله بر أهمّيتى وار كه· كوچكلگيله برابر قوجه سماواته قارشى دنك طوتولمش. سماوى فرمانلرده دائما

﴿رَبُّ السَّمٰوَاتِ وَ الْاَرْضِ﴾

دينيلييور.