س:

علوى و سفلى أجرامڭ ماهيتلرى، شكللرى، حركتلرى حقّنده فنّڭ ويرديگى بيانات گبى بيان لازم ايكن، مبهم بيراقيلمشدر؟

ج:

بو گبى مسئله‌لرده إبهام داها مهمدر. و إجمال داها جميل و گوزلدر. چونكه قرآن، إستطرادى و تبعى اولارق جنابِ حقّڭ ذاتنه، صفاتنه إستدلال ايچون كائناتدن بحث ايدييور. إستدلالڭ برنجى شرطى، دليلڭ نتيجه‌دن داها ظاهر و معلوم اولماسى لازمدر. أگر فنجيلرڭ إشتهاسى گبى "شمسڭ سكوننه، أرضڭ حركتنه باقمقله اللّٰهڭ عظمتنى آڭلايڭز." ديمش اولسيدى، دليل مدّعادن داها خفى اولوردى. و إنسانلرڭ أكثريسى، أكثر زمانلرده فهم ايده‌مدكلرندن إنكاره ذهاب ايدرلردى. حالبوكه، إرشاد و هدايت زمانلرنده جمهورڭ درجهِٔ فهملرى نظره آلينه‌رق اوڭا گوره سوز سويله‌مك ايجاب ايدر. مع هذا أكثريته ياپيلان مراعاتدن، أقلّيتده قالانڭ محروميتى نشئت ايتمز. چونكه اونلر ده إستفاده ايدييورلر. امّا مسئله معكوسه اولورسه، أكثريت محروم قالير، إستفاده ايده‌مز. چونكه فهملرى قاصردر.

و ثانيًا:

بلاغتِ إرشاديه‌نڭ شأنندندر كه، عوامڭ نظرينه، عامّه‌نڭ حسّنه، جمهورڭ فهمنه گوره حركت ياپيلسين كه· نظرلرى توحّش، فكرلرى قبولدن إمتناع ايتمه‌سين. بناءً عليه جمهوره اولان خطابڭ أڭ بليغى ظاهر، بسيط، سهل اولماسيدر كه عاجز اولماسينلر. مختصر اولسون كه، ملول اولماسينلر. مجمل اولسون كه، لزوملى اولميان تفصيلدن نفرت ايتمه‌سينلر.

و ثالثًا:

قرآن موجوداتڭ أحوالندن آنجق خالقلرى ايچون بحث ايدر. موجوداتڭ ذاتلرينه عائد دگلدر. بو إعتبارله قرآنجه أڭ مهمّ، كائناتڭ خالقه ناظر اولان أحواليدر. فن ايسه، خالقى ايشه قاتمييور. كائناتڭ أحوالندن بِذاتها بحث ايدييور. و كذا قرآن بتون إنسانلره خطاب ايدر. و أكثريتڭ فهمنى مراعات ايدر كه، تحقيقى بر معرفت صاحبى اولسونلر. فن ايسه، يالڭز فنجيلر ايله قونوشور. عوامى نظره آلمايور. عوام تقليدده قالييور. بو إعتبارله فنّڭ تفصيلاتنى إهمال ويا إبهام، مصلحتِ عامّه و منفعتِ عموميه‌يه نظرًا، عينِ إصابت و عينِ حكمتدر.

Yükleniyor...