ايشته بويله بر إنسانڭ او يوكسك روحنى إنبساط ايتديرن، عبادتدر· إستعدادلرينى إنكشاف ايتديرن، عبادتدر· مَيللرينى تمييز و تنزيه ايتديرن، عبادتدر· أمللرينى تحقّق ايتديرن عبادتدر· فكرلرينى توسيع و إنتظام آلتنه آلان، عبادتدر· شهويه و غضبيه قوّه‌لرينى حدّ آلتنه آلان، عبادتدر· ظاهرى و باطنى عضولرينى و طويغولرينى كيرلتن طبيعت پاصلرينى إزاله ايدن، عبادتدر· إنسانى مقدّر اولان كمالاتنه يتيشديرن، عبادتدر· عبد ايله معبود آراسنده أڭ يوكسك و أڭ لطيف اولان نسبت، آنجق عبادتدر. أوت كمالاتِ بشريه‌نڭ أڭ يوكسگى، شو نسبت و مناسبتدر.

إخطار:

عبادتڭ روحى، إخلاصدر. إخلاص ايسه، ياپيلان عبادتڭ يالڭز أمر ايديلديگى ايچون ياپيلماسيدر. أگر باشقه بر حكمت و بر فائده عبادته علّت گوستريلسه، او عبادت باطلدر. فائده‌لر، حكمتلر يالڭز مرجّح اولابيليرلر، علّت اولامازلر.

قرآنِ كريم وقتا كه

﴿يَا اَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا﴾

أمريله إنسانلرى عبادته دعوت ايتدى· صانكه لسانِ حال ايله: "نه ايچون عبادت ياپالم، علّتى نه‌در؟" دييه صورولان سؤالى، قرآنِ كريم

﴿رَبَّكُمُ الَّذِى خَلَقَكُمْ﴾

إلخ.. جمله‌لريله جوابلانديرمق اوزره صانعڭ وجود و وحدتنه دائر برهانلرى ذكر ايتمگه باشلادى.

مقدّمه

آتشڭ دومانه اولان دلالتى گبى، مؤثّردن أثره ياپيلان إستدلاله "برهانِ لمّى" دينلديگى گبى· دومانڭ آتشه اولان دلالتى گبى، أثردن مؤثّره اولان إستدلاله ده "برهانِ إنّى" دينير. برهانِ إنّى، شبهه‌لردن داها سالمدر.

بو آيتڭ، صانعڭ وجود و وحدتنه إشارت ايدن دليللرندن برى ده، "عنايت دليلى"در. بو دليل· كائناتى و كائناتڭ أجزاسنى و أنواعنى إختلالدن، إختلافدن، طاغيلمقدن قورتاروب بتون خصوصاتنى إنتظام آلتنه آلمقله كائناته حيات ويرن نظامدن عبارتدر. بتون مصلحتلرڭ، حكمتلرڭ، فائده‌لرڭ، منفعتلرڭ منشئى، بو نظامدر. منفعتلردن، مصلحتلردن بحث ايدن بتون آياتِ قرآنيه، بو نظام اوزرينه يورويور و بو نظامڭ تجلّيسنه مظهردر. بناءً عليه بتون مصالحڭ، فوائدڭ و منافعڭ مرجعى اولان و كائناته حيات ويرن بر نظام· ألبته و ألبته بر ناظمڭ وجودينه دلالت ايتديگى گبى، او ناظمڭ قصد و حكمتنه ده دلالت ايتمكله، كور تصادفڭ وهملرينى نفى ايدر.


Yükleniyor...