içinde terakki etmişlerdir. Bu tarzda giden zâtların ekserisi, yaşadıkları asır, onların bu tarz hareketlerine ziyadesiyle müsâid olmuş ve o sahada fevkalâde terakkiyat ve inkişafat kaydetmişlerdir. Ümmet lisanında bunlara evliya, mesleklerine de tarikat ve tasavvuf denmiş. Bu nûranî kâfileye kumandanlık eden başta şeyh Abdülkadir-i Geylanî, Cüneyd-i Bağdadî, şah-ı Nakşibend, Ebu’l-Hasan-ı şâzeli, Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî gibi zâtlardır.

Ümmet-i Muhammed’in (A.M.) bir kısım büyükleri de maneviyat ve ledünniyât ilimleriyle meşguliyetleriyle beraber, ümmet için daha çok menfaatli hizmetlere ağırlık vermişlerdir. Başta dört mezheb imamları gibi... Bunlara da ümmet “müçtehid” veya “imamlar” demişlerdir.

Bir taife de, iki tarafı birleştirerek hizmet etmişlerdir. Yani; hem hakâik-i diniye hizmeti, hem de esrâr-ı tasavvufla meşguliyeti... Bunları da ümmet “asfiya” diye tavsif etmişlerdir. İmam-ı Gazalî, İmam-ı Rabbanî gibi zâtlar...

Adı ve vasıfları geçen bu keskin nazarlı, nûranî kalbli, hassas ferasetli zevâtın temsil ettikleri tâifelerin her birisinin çeşitli yönleri ve meziyetleri vardır. Bir tarafları beşerî ve insanî hâleti.. diğer tarafları melekûtî esrârda cevelan eden yüce sıfatları...

Üstâd’ın büyük Tarihçe-i Hayatı’nın mukaddemesinde, büyük âlim Ali Ulvî Efendi, Bediüzzaman’ı birkaç yönüyle tarif ettiği gibi; bizim de aynı minval üzere onu çok çeşitli yönleriyle tarif etmemize imkân varsa da, mukaddeme ziyadesiyle uzayacağından, sarf-ı nazar ettik. Fakat her büyük şahsiyet gibi, Bediüzzaman’ın da müteaddit yönlerinin uzun uzadıya tarifini değil, bir fihriste şeklinde çok kısaca bazı hususiyetlerine işaret etmek uygun olsa gerektir. Ali Ulvî Efendi’nin yaptığı ta’rifi de bu makâmda beraber düşünerek fihristeyi arz ediyoruz.

1- Allah’a karşı ubûdiyetindeki samimiyet ve ihlâsı

2- Resulüllah’a karşı muhabbetinin samimiyet derecesi

3- Kur’ân’a karşı hürmet ve samimiyeti,

4- Resul-i Ekrem Aleyhisselâtü Vesselâm’ın sünnet-i seniyyesi ve O’nun Âl ve Ashabına karşı telâkkisi ve samimiyet derecesi,

5- Selef-i salihîne, bilhassa dört mezhep imamlarına karşı hürmet ve samimiyeti,

6- Üstâd’ın ilmî şahsiyeti ve ilimdeki rüsûhunun derecesi,

7- Din için yaptığı cihadının ihlâs derecesi,

8- Tefekkür ve ubûdiyetleri,

9- İstiğna ve feragatleri,


Yükleniyor...