esasatını ve insanın ruhunda yaptığı menfî te'sirini anlatır. Ayrıca kâfirlerin çokluklarının hiç kıymeti olmadığını; ve müslümanları dünyaya teşvik etmenin zarardan başka birşey olmadığını; sonra sa'y ve amelin lüzum ve faydasını; En sonunda da, hazret-i Müellifin hazin bir tazarru’ ve niyazını dercettikten sonra hatime verir.

Zehrenin i'lemleri ekseriyetle onyedinci lem'a olan Notalar risalesine girdiğì için, Üstadımız onyedinci lem'anın başındaki mukaddemede şöyle diyor: “Uzun bir hakikatın yalnız ucunu göstermek ve parlak bir nurun yalnız bir şuaını irae etmek tarzında yazıldığından; yalnız kendi kendime birer hatıra ve birer ihtar şeklinde olduğundan, başkalarının istifadesi mahdut kalmıştır. Hususen en mümtaz ve hâs kardeşlerimin kısm-ı azamı arabî okumamışlar. Bunların israr ve ilhahıyla o notaların, o lem'aların kısmen izahlı ve kısmen kısa bir mealini Türkçe olarak yazmağa mecbur oldum.” deyip, Zehre hakkındaki hülasayı ve tarifeli fihristi o mukaddemede yine kendisi en güzel şekliyle beyan buyurmuştur.

Mesnevî-i arabînin fihristesinde o kıymettar harika risalelerdeki yüzer hakikatlardan yalnız bir ikisini nakıs fehmimizle ve kasır ifademizle gõstermeye çalıştık. Yoksa gösterdiğimiz misâller, o harika-i ilm ü irfanın ne canlı noktaları olabilir? Ve ne de bariz cevherleri olabilirler? Belki o güneşin cüz'î birer şuaı ve o bahrin, küçük birer katresidirler.

24 - ZEHRENİN ZEYLİ :

Bu harika çok kıymettar zeyl, on adet i'lemleri muhtevidir: Havi olduğu i'lemler, çok orijinâl, pek garib hakaikden bâhisdirler. Herbir i'lem; ayrı bir mevzuun, bahsin ve ilmin fihristesi ve ünvanı olarak çok câmi’ ve küllîdir. Bilhassa erbab-ı kulub için gayet şirin, leziz birer gıda-yı manevîdirler. İçindeki mevzuların bir kısmı, Nur Külliyatında izah ve şerhiyle yazılmış olmakla beraber, aslındaki tarz-ı ifadenin ayrı bir âhengi, bir haşmeti vardır.

Misâl olarak küçük bir i'leminden bir kısmını buraya alarak kariîni aslına havale ederiz: (Ey mecnun ve mahzun Said! Senin meselin, şöyle ebleh bir çocuğa benzer ki; o çocuk bir deniz sahilinde oturmuş;

Yükleniyor...