etmek içindir... Ve

اَنْعَمْتَ

deki € nin Allah’a olan hitabı içersindeki ona nisbet edilmesinde; kendisine de (yani, Fatihayı okuyana da) şefaatçi olduğunu bildirir. Gûya ki, Fatihayı –namazda– okuyan kimse der ki: “Ya İlahî! İn’am etmek senin şanındandır. Hem de fazl-u ihsanınla o in’amı –geçmişte– yapmışsın. Layık ve müstehak olmadığım halde, bana da o inamdan nasip buyur!” (Amin!)

Amma

عَلَيْهِمْ

kelimesindeki ma’na ise, Risalet’in ağır ve şiddetli yüküne ve Teklif’in pek büyük olan hamline işarettir. Aynı zamanda bu kelime îma ediyor ki: Onlar, (Yani: peygamberler, şehitler ve salihlerle beraber, varisleri olan büyük müctehidler, müceddidler ve kutuplar) yüksek dağlar gibidirler ki; Risaletin yükünü ve teklifin (İlahi şeriatlerdeki emir ve nehiylerin teklifi) hamlini omuzlamışlardır. Aynı zamanda, bu kelime îma etmektedir ki: O büyük zatlar; –sahraları sulamak, feyizlendirmek için– yüksek dağlar gibi, Yağmur’un, fırtınanın şiddetli hal ve vaziyetlerine tahammül etmişlerdir. Yani: İlahî tecellilerin ve pek ağır ve ciddî hitabat-ı Sübhaniyenin ve çok şiddetli emir ve nehiylerin pek ağır yükleri altına, ümmetlerinin salah, necat ve tefeyyüzleri için girmişlerdir.

Amma,

الَّذِينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ

de yapılan icmal ve ihtisarı

فَاُولٰ ِكَ مَعَ الَّذِين اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَدَاءِ

وَ الصَّالِحِينَ

{ Bu ayetin geniş tefsir, izah ve tam meâlini arzu edenler, “Yedinci Lem’a”nın tetimmesi kısmına baksınlar. Ayet, Nisa’ suresi 69. sırasındadır. –Mütercim–}

ayeti tefsir etmektedir. Zira ki Kur’an, birbirini tefsir eyler.

– Eğer desen: Peygamberlerin meslekleri mütefavit (birbirinden farklı) ibadetleri de muhteliftir, neden!?.