uyum içinde olmak emredilmişken; kalkıp bunu kırmak ve muvassalayı kesmek ve bozmak ise,sila-ı rahmı kesmek ve mü'minler; kalpleri biribirinden soğuyup kopmak gibidir.. Ve daha sen bu kıyas üzere sair şeyleri işleyebilirsin.
Buna göre, ahdi nakzetme, yani kat'etme ve koparıp kesme işini tekvinî alemde eğer tatbikini yaparsak, şöyle olabilir: “Ameli ilimden kat'eylemek.. zekadan ilmi kesmek.. istidadddan zekayı koparmak.. akıldan ma'rifetullahı kat'eylemek.. kuvvetten sa'y ve gayreti kesmek.. cesaretten cihadı koparmak ve hakeza.. gibidir. Evet, kuvvetin insana verilmesi, tekvinî bir emr-i manevîdir ki: “Çalış!” demektir. Zekanın verilmesi, “İlmi elde et!” diye emr-i manevîsidir. İlh...
Amma
وَ يُفْسِدُونَ فِي الْاَرْضِ
cümlesinin izahı da şoyledir ki; mahiyeti, ruhu fesada ve bozukluğa uğramış ve binnetice fısk ü fücûr bataklığına saplanmış kimseler isterler ki; kendileri gibi bataklığa takılmış arkadaşları bulunsun. Tâ ki o dehşetli hal, az da olsa kendilerinden hafiflensin. Nasıl ki bu hususta bazıları tarafından denilmişki: (Beliyyeler umûmileştiği zaman, hoş karşılanır) ile kendilerini avutur, dururlar.
Hem bir fasıkın kalbine bir ihtilal, tahrib, bozmak, fesad ve karıştırıcılık hissi ve melekesi düştüğü zaman, artık onun kalbindeki kemalat yıkılmağa ve bozulmaya yüz tutmaya başlar. Yüksek düşünceler ve âlî hisler de sukuta ve alçalmaya yönelirler. İşte o zaman öylesi bir şahsın kalbinde hep yıkma, bozma ve kırma meyli doğmaya yüz tutar. Bu halin neticesinde de; artık o şahısta, hep tahrib ve yıkmakta lezzet arama hali hasıl olduğu gibi: Fesad, bozma ve ihtilalin içindeki menhus lezzetle tatmin olmaya çalışır.
66- Eğer desen: Ayet cümlesinde
فِي الْاَرْضِ
lafzıyla işaret edilmiş olan bir fasıkın fesadının, nasıl oluyor da umum yer yüzünde tesirli olabiliyor?
evaben sana denilir: Bir şeyde mizan ve intizam varsa, onda her halde muvazene ve ölçülülük bulunacaktır. Hatta “nizam, müvazenenin üstünde mebnî ve kaimdir” denilir. Evet, bir makinanın çark ve dolapları arasına basit ve hakir ve değersiz bir şeyin girmesi ve takılmasıyla; makine hi2ssetmese dahi, müteessir olacağı; hem bir mizanın (terazinin)
Buna göre, ahdi nakzetme, yani kat'etme ve koparıp kesme işini tekvinî alemde eğer tatbikini yaparsak, şöyle olabilir: “Ameli ilimden kat'eylemek.. zekadan ilmi kesmek.. istidadddan zekayı koparmak.. akıldan ma'rifetullahı kat'eylemek.. kuvvetten sa'y ve gayreti kesmek.. cesaretten cihadı koparmak ve hakeza.. gibidir. Evet, kuvvetin insana verilmesi, tekvinî bir emr-i manevîdir ki: “Çalış!” demektir. Zekanın verilmesi, “İlmi elde et!” diye emr-i manevîsidir. İlh...
Amma
وَ يُفْسِدُونَ فِي الْاَرْضِ
cümlesinin izahı da şoyledir ki; mahiyeti, ruhu fesada ve bozukluğa uğramış ve binnetice fısk ü fücûr bataklığına saplanmış kimseler isterler ki; kendileri gibi bataklığa takılmış arkadaşları bulunsun. Tâ ki o dehşetli hal, az da olsa kendilerinden hafiflensin. Nasıl ki bu hususta bazıları tarafından denilmişki: (Beliyyeler umûmileştiği zaman, hoş karşılanır) ile kendilerini avutur, dururlar.
Hem bir fasıkın kalbine bir ihtilal, tahrib, bozmak, fesad ve karıştırıcılık hissi ve melekesi düştüğü zaman, artık onun kalbindeki kemalat yıkılmağa ve bozulmaya yüz tutmaya başlar. Yüksek düşünceler ve âlî hisler de sukuta ve alçalmaya yönelirler. İşte o zaman öylesi bir şahsın kalbinde hep yıkma, bozma ve kırma meyli doğmaya yüz tutar. Bu halin neticesinde de; artık o şahısta, hep tahrib ve yıkmakta lezzet arama hali hasıl olduğu gibi: Fesad, bozma ve ihtilalin içindeki menhus lezzetle tatmin olmaya çalışır.
66- Eğer desen: Ayet cümlesinde
فِي الْاَرْضِ
lafzıyla işaret edilmiş olan bir fasıkın fesadının, nasıl oluyor da umum yer yüzünde tesirli olabiliyor?
evaben sana denilir: Bir şeyde mizan ve intizam varsa, onda her halde muvazene ve ölçülülük bulunacaktır. Hatta “nizam, müvazenenin üstünde mebnî ve kaimdir” denilir. Evet, bir makinanın çark ve dolapları arasına basit ve hakir ve değersiz bir şeyin girmesi ve takılmasıyla; makine hi2ssetmese dahi, müteessir olacağı; hem bir mizanın (terazinin)
Yükleniyor...