ربوبيتِ عامّه‌نڭ إشارتلرندندر كه، كائنات كتابنده اويله بيوك حرفلر واردر كه، او حرفلرڭ بر قسمنده بر كلمه يازيليدر. بر قسمنده بر كلام، بر قسمنده بر كتاب يازيليدر. مثلا: او كتابده بحر، شجر، أرض برر حرف مقامنده‌درلر. برنجى حرفده سمك كلمه‌سى، ايكنجيسنده شجر كلامى، اوچنجيسنده حيوان كتابى يازيلمشدر. حتّى، يٰس صورتنده تام يٰس سوره‌سى يازيلديغى گبى، بعض مصنوعاتده، بر كلمه اولان إسمنده، چكردگنده او مصنوعڭ سوره‌سى و كتابى يازيلمشدر.

إعلم أيّها العزيز!

ييلديزلر، شمسلر آراسنده مماثلت اولديغى گبى فى الجمله مساوات ده واردر. بناءً عليه اونلردن برى اوته‌كيلره ربّ اولاماز. و اونلردن برينه ربّ اولان، هپسنه ده ربّ اولور. و كذا هر شيئه ده ربّ اولور.

إعلم أيّها العزيز!

إنسانڭ بر فردنده بر جماعتِ مكلّفين بولونور. أوت هر بر عضو، بر شى ايچون ياراديلمشدر. او عضوى، او شيده قوللانمقله مكلّفدر. مثلا، هر بر حاسّه ايچون بر عبادت واردر. اونڭ خلافنده قوللانيلماسى ضلالتدر. مثلا، باش ايله ياپيلان سجده اللّٰه ايچون اولورسه عبادتدر، غيريسى ايچون ضلالتدر. كذالك شعرانڭ خيالاً ياپدقلرى حيرت و محبّت سجده‌لرى ضلالتدر. خيال، اونڭ ايله فاسق اولور.

إعلم أيّها العزيز!

إنسانلرى فكرًا ضلالته آتان سببلردن برى· اُلفتى، علم تلقّى ايتمه‌لريدر. يعنى مألوفلرى اولان شيلرى كنديلرنجه معلوم بيليرلر. حتّى الفت طولاييسيله عادياته تأمّل ايدوب أهمّيت ويرمزلر. حالبوكه الفتلرندن طولايى معلوم ظن ايتدكلرى او عادى شيلر، برر خارقه و برر معجزهِٔ قدرت اولدقلرى حالده، الفت سائقه‌سيله اونلرى تأمّله، دقّته آلمايورلر· تا اونلرڭ فوقنده اولان تجلّياتِ سيّاله‌يه إمعانِ نظر ايده‌بيلسينلر. بونلرڭ مَثلى دڭز كنارنده طوروب، دڭزڭ ايچريسنده‌كى حيواناته و سائر غريب حالاتنه باقميه‌رق، يالڭز روزگار ايله حصوله گلن طالغه‌لره و شمسڭ شعاعاتندن پيدا اولان پاريلتيسنه دقّت ايتمكله مالك البحار اولان اللّٰهڭ عظمتنه دليل گتيرن آدمڭ مَثلى گبيدر.

Yükleniyor...