بشنجيسى:

إنسانڭ قتل گبى ظاهرى و إختيارى اولان فعللرى، نفسڭ ميلاننه إنتها ايدر. جزءِ إختيارى دينلن شو نفس ميلانى اوزرينه منازعه‌لر دوران ايدر.

آلتنجيسى:

عادت اللّٰه اوزرينه، إرادهِٔ كلّيهِٔ إلٰهيه عبدڭ إرادهِٔ جزئيه‌سنه باقار. يعنى بونڭ بر فعله تعلّقندن صوڭره، او تعلّق ايدر. اويله ايسه جبر يوقدر.

يدنجيسى:

علم، معلومه تابعدر. بو قضيه‌يه گوره، معلوم، علمه تابع دگلدر· چونكه دَور لازم گلير. اويله ايسه بر إنسان، عملاً ياپديغى بر فعلڭ أسبابنى قدره حواله ايتمكله، تعلّل و بهانه‌لر گوستره‌مز.

سكزنجيسى:

ئولوم گبى حاصلِ بِالمصدر دينلن شى، كسب گبى بر مصدره متوقّفدر. يعنى عادت اللّٰه اوزرينه او، حاصلِ بِالمصدرڭ وجودينه شرط قيلنمشدر. كسب دينلن مصدرده، چكردك و عقدهِٔ حياتيه ميلاندر. بو دوگومڭ آچيلماسيله، مسئله‌ده‌كى دوگوم ده آچيلير.

طوقوزنجيسى:

جنابِ حقّڭ أفعالنده، ترجيح ايديجى بر غرضه، بر علّته إحتياج يوقدر. آنجق ترجيح ايديجى، جنابِ حقّڭ إختياريدر.

اوننجيسى:

بر أمرڭ، بهمه‌حال بر مؤثّرڭ تأثيريله وجوده گلمسى لازمدر كه، ترجّح بِلا مرجّح لازم گلمسين. امّا إعتبارى أمرلرده تخصيص ايديجى بر شى بولنماسه بيله محال لازم گلمز.

اون برنجيسى:

بر شى، وجودى واجب اولمادقجه وجوده گلمز. أوت إرادهِٔ جزئيه‌نڭ تعلّقيله إرادهِٔ كلّيه‌نڭ تعلّقى بر شيده إجتماع ايتدكلرى زمان، او شيئڭ وجودى واجب اولور و درحال وجوده گلير.

اون ايكنجيسى:

بر شيئى بيلمكله، ماهيتنى بيلمك لازم گلمز. و بر شيئى بيلمه‌مكله، او شيئڭ عدمِ وجودى لازم گلمز. بناءً عليه، جزءِ إختيارينڭ ماهيتنڭ تعبير ايديله‌مه‌مسى، وجودينڭ قطعيتنه منافى دگلدر.