لٰكن إنسانده‌كى بو قوّتلره شريعتجه بر حدّ و بر نهايت تعيين ايديلمش ايسه ده، فطرةً تعيين ايديلمه‌مش اولديغندن بو قوّتلرڭ هر بريسى تفريط، وَسَط، إفراط ناميله اوچ مرتبه‌يه آيريليرلر. مثلا: قوّهِٔ شهويه‌نڭ تفريط مرتبه‌سى خموددر كه· نه حلاله و نه ده حرامه شهوتى، إشتهاسى يوقدر. إفراط مرتبه‌سى فجوردر كه· ناموسلرى و عِرضلرى پايمال ايتمك إشتهاسنده اولور. وَسَط مرتبه‌سى ايسه عفّتدر كه· حلالنه شهوتى وار، حرامه يوقدر.

إخطار:

قوّهِٔ شهويه‌نڭ يمك، ايچمك، اويومق و قونوشمق گبى فروعاتنده ده بو اوچ مرتبه موجوددر.

و كذا قوّهِٔ غضبيه‌نڭ تفريط مرتبه‌سى جبانتدر كه، قورقولميان شيلردن بيله قورقار. إفراط مرتبه‌سى تهوّردر كه، نه مادّى و نه معنوى هيچ بر شيدن قورقماز. بتون إستبدادلر، تحكّملر، ظلملر بو مرتبه‌نڭ محصوليدر. وَسَط مرتبه‌سى ايسه شجاعتدر كه· حقوقِ دينيه و دنيويه‌سى ايچون جاننى فدا ايدر، مشروع اولميان شيلره قاريشماز.

إخطار:

بو قوّهِٔ غضبيه‌نڭ فروعاتنده ده شو اوچ مرتبه‌نڭ يرى واردر.

و كذا قوّهِٔ عقليه‌نڭ تفريط مرتبه‌سى غباوتدر كه، هيچ بر شيدن خبرى اولماز. إفراط مرتبه‌سى جربزه‌در كه· حقّى باطل، باطلى حق صورتنده گوستره‌جك قدر آلداتيجى بر ذكايه مالك اولور. وَسَط مرتبه‌سى ايسه حكمتدر كه· حقّى حق بيلير إمتثال ايدر، باطلى باطل بيلير إجتناب ايدر.

﴿وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ اُوتِىَ خَيْرًا كَثِيرًا﴾

إخطار:

بو قوّتڭ شو اوچ مرتبه‌يه إنقسامى گبى· فروعاتى ده، او اوچ مرتبه‌يى حاويدر. مثلا: خلقِ أفعال مسئله‌سنده جبر مذهبى إفراطدر كه، بتون بتون إنسانى محروم ايدر. إعتزال مذهبى ده تفريطدر كه، تأثيرى إنسانه ويرر. أهلِ سنّت مذهبى وسطدر. چونكه بو مذهب بَين بَيندر كه· او فعللرڭ بدايتنى إرادهِٔ جزئيه‌يه، نهايتنى إرادهِٔ كلّيه‌يه ويرييور. و كذا إعتقادده ده تعطيل إفراطدر، تشبيه تفريطدر، توحيد وسطدر.

Yükleniyor...