دليلِ عقلى ايله إثباتى،
﴿وَ بِاْلاٰخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ﴾
آيتِ كريمه‌سنڭ بحثنده بيان ايديلمشدر. خلاصه‌سى: وجودلرنده شك و شبهه اولميان نظام، رحمت و نعمت، آنجق و آنجق حشرڭ گلمسيله و ايكنجى بر حياتڭ تحقّقى ايله نظام، رحمت، نعمت اولابيليرلر. أگر حشر گلمزسه و ايكنجى بر حيات تحقّق ايتمزسه، بونلرى أسماء الأضداددن عدّ ايتمك لازم گلير.
دليلِ نقلى ايسه:
قرآنِ معجز البيان ايله بتون أنبيا، حشرڭ گله‌جگنه إتّفاق ايتمشلردر.
عقلى و نقلى دليللر ايسه:
فخر الدّين الرازينڭ تفسيرنده بو قبيل دليللرى بيلديرن آيتلر بيان ايديلمشدر. خلاصه: بِالخاصّه حيوانات و نباتاتده دائما وقوعه گلن حشرلره دقّت ايدوب تأمّل ايدن آدم، ألده ايده‌جگى متفرّق أماره‌لرله حشرڭ وقوعنه، حدس ايله يعنى بر سرعتِ إنتقال ايله حكم ايده‌جكدر.
شيمدى بو آيتڭ جمله‌لرينى بربرينه باغلايان مناسبتلره گله‌لم.
أوت بو آيتڭ جوهرلرينى نظم ايدن و جمله‌لرينڭ سلسله‌سنه مدارِ بحث اولان نقطه، سعادتدر. شويله كه:
سعادتِ أبديه ايكى قسمدر:
برنجى و أڭ برنجى قسمى:
اللّٰهڭ رضاسنه، لطفنه، تجلّيسنه، قربيتنه مظهر اولمقدر.
ايكنجى قسمى ايسه،
سعادتِ جسمانيه‌در. بونڭ أساسلرى· مسكن، أكل، نكاح اولمق اوزره اوچدر. و بو اوچ أساسڭ درجه‌لرينه گوره سعادتِ جسمانيه تبدّل ايدر. و بو قسم سعادتى إكمال و إتمام ايدن، خلود و دوامدر. چونكه سعادت دوام ايتمزسه، ضدّينه إنقلاب ايدر.
برنجى قسم سعادتڭ أقسامى، تفصيلدن مستغنيدر ويا غيرِ قابلدر.
ايكنجى قسم سعادتڭ أقسامى ايسه:
أوت مسكنڭ أڭ لطيفى، أڭ جاذبه‌دار شكلى· أطرافِ أربعه‌سى درلو درلو گُل و چيچكلر ايله مزيَّن، باغ و باغچه‌لرله محاط، آلتنده صولر، نهرلر آقان قصر و كوشكلردر. أوت جامد قلبلرى عشق و شوقله إحيا ايدن، سونمش اولان روحلرى شن و شاد ايدن، شاعرلره سرمايه اولارق شاعرانه تشبيهلرى، تمثيللرى، اسلوبلرى إلهام ايدن· صولر ايله خضروات و نباتاتدر. سعادتڭ ايكنجى أساسى اولان "أكل" ايسه، مأكولات (ييه‌جك) قوت ويرديگى جهتله، أڭ اييسى، أڭ لذيذى، مألوف اولان قسمدر. يعنى إنسانه غريب، وحشى اولميان شيلردر. چونكه الفتله، او نعمتڭ درجهِٔ قيمتى بيلينير· لذّت ويرديگى جهتله ده لذّتڭ أڭ بيوك لذّتى، تجدّد و تبدّلنده‌در. و كذا أكل لذّتنى إكمال ايدن أسبابدن برى ده، او رزقڭ كندى عملنڭ اجرتى اولديغنى بيلمكدر· ايكنجى بر سبب ده او رزقڭ منبعنڭ دائما گوز اوڭنده حاضر بولونماسيدر كه، قلبى مطمئن اولسون، رزق ايچون تلاش ايتمه‌سين. سعادتڭ أساسلرندن "نكاح" ايسه: أوت إنسانڭ أڭ فضله إحتياجنى تطمين ايدن، قلبنه مقابل بر قلبڭ موجود بولونماسيدر كه، هر ايكى طرف سَوْگيلرينى، عشقلرينى، شوقلرينى مبادله ايتسينلر و لذائذده بربرينه اورتاق، غم و كدرلى شيلرده ده يكديگرينه معاون و يارديمجى اولسونلر. أوت بر ايشته متحيّر قالان ويا بر شيئه طالارق تفكّر ايدن آدم وَلَوْ ذهنًا اولسون، ايستر كه· بريسى گلسين، كنديسيله او حيرتى، او تفكّرى پايلاشسين. قلبلرڭ أڭ لطيفى، أڭ شفيقى· قسمِ ثانى ايله تعبير ايديلن قادين قلبيدر. فقط قادين ايله روحى إمتزاجى (گچيمى) إكمال ايدن، قلبى اُنسيت و اُلفتى إتمام ايدن، صورى و ظاهرى اولان آرقداشلغى صميميلشديرن· قادينڭ عفّتيله، أخلاقِ سيّئه‌دن تميز و پاك بولنماسى و چركين عارضه‌لردن خالى اولماسيدر.
﴿وَ بِاْلاٰخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ﴾
آيتِ كريمه‌سنڭ بحثنده بيان ايديلمشدر. خلاصه‌سى: وجودلرنده شك و شبهه اولميان نظام، رحمت و نعمت، آنجق و آنجق حشرڭ گلمسيله و ايكنجى بر حياتڭ تحقّقى ايله نظام، رحمت، نعمت اولابيليرلر. أگر حشر گلمزسه و ايكنجى بر حيات تحقّق ايتمزسه، بونلرى أسماء الأضداددن عدّ ايتمك لازم گلير.
دليلِ نقلى ايسه:
قرآنِ معجز البيان ايله بتون أنبيا، حشرڭ گله‌جگنه إتّفاق ايتمشلردر.
عقلى و نقلى دليللر ايسه:
فخر الدّين الرازينڭ تفسيرنده بو قبيل دليللرى بيلديرن آيتلر بيان ايديلمشدر. خلاصه: بِالخاصّه حيوانات و نباتاتده دائما وقوعه گلن حشرلره دقّت ايدوب تأمّل ايدن آدم، ألده ايده‌جگى متفرّق أماره‌لرله حشرڭ وقوعنه، حدس ايله يعنى بر سرعتِ إنتقال ايله حكم ايده‌جكدر.
شيمدى بو آيتڭ جمله‌لرينى بربرينه باغلايان مناسبتلره گله‌لم.
أوت بو آيتڭ جوهرلرينى نظم ايدن و جمله‌لرينڭ سلسله‌سنه مدارِ بحث اولان نقطه، سعادتدر. شويله كه:
سعادتِ أبديه ايكى قسمدر:
برنجى و أڭ برنجى قسمى:
اللّٰهڭ رضاسنه، لطفنه، تجلّيسنه، قربيتنه مظهر اولمقدر.
ايكنجى قسمى ايسه،
سعادتِ جسمانيه‌در. بونڭ أساسلرى· مسكن، أكل، نكاح اولمق اوزره اوچدر. و بو اوچ أساسڭ درجه‌لرينه گوره سعادتِ جسمانيه تبدّل ايدر. و بو قسم سعادتى إكمال و إتمام ايدن، خلود و دوامدر. چونكه سعادت دوام ايتمزسه، ضدّينه إنقلاب ايدر.
برنجى قسم سعادتڭ أقسامى، تفصيلدن مستغنيدر ويا غيرِ قابلدر.
ايكنجى قسم سعادتڭ أقسامى ايسه:
أوت مسكنڭ أڭ لطيفى، أڭ جاذبه‌دار شكلى· أطرافِ أربعه‌سى درلو درلو گُل و چيچكلر ايله مزيَّن، باغ و باغچه‌لرله محاط، آلتنده صولر، نهرلر آقان قصر و كوشكلردر. أوت جامد قلبلرى عشق و شوقله إحيا ايدن، سونمش اولان روحلرى شن و شاد ايدن، شاعرلره سرمايه اولارق شاعرانه تشبيهلرى، تمثيللرى، اسلوبلرى إلهام ايدن· صولر ايله خضروات و نباتاتدر. سعادتڭ ايكنجى أساسى اولان "أكل" ايسه، مأكولات (ييه‌جك) قوت ويرديگى جهتله، أڭ اييسى، أڭ لذيذى، مألوف اولان قسمدر. يعنى إنسانه غريب، وحشى اولميان شيلردر. چونكه الفتله، او نعمتڭ درجهِٔ قيمتى بيلينير· لذّت ويرديگى جهتله ده لذّتڭ أڭ بيوك لذّتى، تجدّد و تبدّلنده‌در. و كذا أكل لذّتنى إكمال ايدن أسبابدن برى ده، او رزقڭ كندى عملنڭ اجرتى اولديغنى بيلمكدر· ايكنجى بر سبب ده او رزقڭ منبعنڭ دائما گوز اوڭنده حاضر بولونماسيدر كه، قلبى مطمئن اولسون، رزق ايچون تلاش ايتمه‌سين. سعادتڭ أساسلرندن "نكاح" ايسه: أوت إنسانڭ أڭ فضله إحتياجنى تطمين ايدن، قلبنه مقابل بر قلبڭ موجود بولونماسيدر كه، هر ايكى طرف سَوْگيلرينى، عشقلرينى، شوقلرينى مبادله ايتسينلر و لذائذده بربرينه اورتاق، غم و كدرلى شيلرده ده يكديگرينه معاون و يارديمجى اولسونلر. أوت بر ايشته متحيّر قالان ويا بر شيئه طالارق تفكّر ايدن آدم وَلَوْ ذهنًا اولسون، ايستر كه· بريسى گلسين، كنديسيله او حيرتى، او تفكّرى پايلاشسين. قلبلرڭ أڭ لطيفى، أڭ شفيقى· قسمِ ثانى ايله تعبير ايديلن قادين قلبيدر. فقط قادين ايله روحى إمتزاجى (گچيمى) إكمال ايدن، قلبى اُنسيت و اُلفتى إتمام ايدن، صورى و ظاهرى اولان آرقداشلغى صميميلشديرن· قادينڭ عفّتيله، أخلاقِ سيّئه‌دن تميز و پاك بولنماسى و چركين عارضه‌لردن خالى اولماسيدر.
Yükleniyor...