ج – أوت قاشلر گوزه، گم آته متمّم اولدقلرى و اونلرڭ نقصانلرينى إكمال ايتدكلرى گبى· كوچك نعمتلر ده، بيوك نعمتلره متمّمدرلر. بو إعتبارله متمّم اولان حدِّ ذاتنده كوچك ده اولسه، فائده‌يى إكمال ايتديگندن، بيوكدن داها بيوك اولماسى ايجاب ايدر. و كذا بيوكدن بكله‌نيلن منفعت، كوچگه متوقّف ايسه· او كوچك، بيوك صيره‌سنه گچر· او بيوك دخى، كوچك حكمنده قالير. كليد ايله آناختار، لسان ايله روح گبى.

و كذا بو مقام، نعمتلرڭ تعدادى ويا نعمتلر ايله إمتنان مقامى دگلدر. آنجق إنسانلرى، گيزلى و كوچك نعمتلره تنبيه و ايقاظ ايتمك مقاميدر. أوّلكى مقاملرده‌كى "تدلّى"، شو "تنبيه" مقامنده ترقّى صاييلير. چونكه گيزلى و كوچك نعمتلرى إنسانلره گوسترمك و إنسانلرى اونلرڭ وجودينه ايقاظ ايتمك، داها لايق و داها لازمدر. بو إعتبارله، شو مسئله‌مزده تدلّى دگل، ترقّى واردر.

سؤال:

مبدأ و مأخذ إعتباريله رقّة القلب معناسنى إفاده ايدن بو ايكى صفتڭ جنابِ حق حقّنده قوللانيلماسى جائز دگلدر. أگر معناىِ حقيقيلرينڭ لازمى و نتيجه‌سى اولان إنعام و إحسان قصد ايديليرسه، مجازده نه حكمت واردر؟

جواب:

بو ايكى صفت، "يد" گبى معناىِ حقيقيلريله، جنابِ حق حقّنده قوللانيلماسى محال اولان متشابهاتدندر. متشابهاتده، معناىِ مجازينڭ معناىِ حقيقينڭ لفظيله، اسلوبيله گوستريلمسنده‌كى حكمت، إنسانلرڭ مألوف و معلوملرى اولميان معنالرى و حقيقتلرى ذهنلرينه ياقينلاشديروب قبول ايتديرمكدن عبارتدر. مثلا "يد"ڭ معناىِ مجازيسى إنسانلره مأنوس اولماديغندن، معناىِ حقيقينڭ شكليله، لفظيله گوستريلمسى ضرورتى واردر.

﴿اَلْحَمْدُ﴾

: أوّلا بو كلمه‌يى ماقبلنه باغلاتديران جهتِ مناسبت· "رحمٰن" "رحيم"ڭ دلالت ايتدكلرى نعمتلرڭ حمد و شكر ايله قارشيلانمه‌سى لزومندن عبارتدر.

ثانيًا:

شو

﴿اَلْحَمْدُ ِللّٰهِ﴾

جمله‌سى، هر برى نعمِ أساسيه‌دن برينه إشارت اولمق اوزره، قرآنڭ درت سوره‌سنده تكرّر ايتمشدر. او نعمتلر ده· نشئهِٔ اولٰى ايله نشئهِٔ اولٰىده بقا، نشئهِٔ اُخرا ايله نشئهِٔ اُخرٰىده بقا نعمتلرندن عبارتدر.


Yükleniyor...