صوڭره جمله‌لرينڭ آراسنده‌كى جهتِ إنتظام:
﴿مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِى اسْتَوْقَدَ نَارًا﴾
يعنى، اونلرڭ مسئله‌سى آتش ياقان آدمڭ مسئله‌سى گبيدر. بو جمله‌نڭ موقع و مقامه اولان مناسبتى، شويله تصوير ايديله‌بيلير كه: آيتده بيان ايديلديگى شكل اوزرينه، آتش ياقان آدمڭ حالى جزيرة العربده ساكن قرآنڭ مخاطبلرندن برنجى طبقه‌ده‌كى آدملرڭ حاللرينه تطابق ايدييور. زيرا او طبقه‌ده‌كى آدملر، بو آتشى ياقان آدمڭ حالنى يا بِالذّات گورمشلر ويا ايشيتمشلردر. و او حالڭ نه درجه مؤثّر و فجيع اولديغنى حسّ ايتمشلردر. زيرا اونلر ده چوق دفعه گونشڭ ظلمندن، گيجه‌نڭ ظلمتنه قاچارق، گيجه سريننده يوللرينه دوام ايتدكلرى صيراده شدّتلى ياغمورلره راست گله‌رك چوق زحمتلره دوشمشلردر. و كذا چوق دفعه يوللرينى غيب ايده‌رك مضر حيوانلر ايله طولو مغاره‌لره گيرمشلردر. و آرقداشلرينى گوروب، اونلر ايله فرحلانمق و أشيالرينى گوروب محافظه ايتمك ويا مضر حيوانلرى گوروب اونلردن تحفّظ ايتمك ايچون آتش ياقمشلردر. آتشڭ ضياسندن إستفاده ايدرلر ايكن سماوى بر آفت ايله آتشلرى سونر. و رجا، اميدلرى تمامًا يأسه، خسرانه إنقلاب ايدر. ايشته قرآنِ كريم اونڭ بو دورومنه
﴿فَلَمَّا اَضَاءَتْ مَاحَوْلَهُ ذَهَبَ اللّٰهُ بِنُورِهِمْ﴾
جمله‌سيله إشارت ايتمشدر. يعنى، وقتا كه او آتش أطرافى ايشيقلانديردى. بردن بره جنابِ حق نورلرينى سونديره‌رك ضيالرينى ظلمته چويردى.
﴿فَلَمَّا﴾
ده‌كى
﴿ف﴾
كلامڭ سياقى، كلامڭ شو شكلده اولديغنى إقتضا ايتديگنه إشارتدر كه: ضياسندن إستفاده ايچون، آتش ياقديلر. آتش اونلرى ضيالانديردى. اونلر ده مطمئن و مفرح اولديلر. صوڭره بر خسرانه اوغرايوب يوزى قوين يره دوشديلر. صوڭره بو جملهِٔ شرطيه‌نڭ شرط و جزا دينلن هر ايكى جمله‌سى آراسنده لزومڭ وجودى لازم ايكن إضائه ايله نورڭ ذهابى آراسنده هيچ بر لزوم گورونميور. بناءً عليه بو گيزلى لزومى طيشارىيه چيقاروب گوسترمك ايچون، بعض مقدّر جمله‌لره إحتياج واردر. شويله كه: وقتا كه آتش ايشيقلانديردى. اونلر ده ايشيقلانديلر. فقط آتشه أهمّيت ويروب، محافظه ايتمديلر. و او نعمتڭ قدرينى بيلوب دوام ايتديرمه‌ديلر. او ده سوندى گيتدى. أوت ضيايى محافظه ايتمكدن غفلت، عدمِ دوامنى إستلزام ايدر. عدمِ إدامه ايسه إنطفاسنى، يعنى سونمه‌سنى إستلزام ايدر. نورلرينڭ سونمه‌سيله اوغرادقلرى خسراندن صوڭره
﴿وَتَرَكَهُمْ فِى ظُلُمَاتٍ﴾
جمله‌سيله ظلماته دوشمك گبى ايكنجى بر خسرانه معروض قالدقلرينه إشارت ايديلمشدر.
﴿لَايُبْصِرُونَ﴾
جمله‌سى ايسه اوچنجى بر خسرانلرينه إشارتدر. چونكه إنسان ظلمته دوشمكله يولنى غائب ايتديگى زمان، آرقداشلرينى و أشياسنى گورمكله بر درجه متسلّى اولور. فقط بونلرى ده گورمديگى گبى، اونڭ او قراڭلقده طورماسى، يورومسى گبى بر مصيبت و بر وحشتدر.
﴿مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِى اسْتَوْقَدَ نَارًا﴾
يعنى، اونلرڭ مسئله‌سى آتش ياقان آدمڭ مسئله‌سى گبيدر. بو جمله‌نڭ موقع و مقامه اولان مناسبتى، شويله تصوير ايديله‌بيلير كه: آيتده بيان ايديلديگى شكل اوزرينه، آتش ياقان آدمڭ حالى جزيرة العربده ساكن قرآنڭ مخاطبلرندن برنجى طبقه‌ده‌كى آدملرڭ حاللرينه تطابق ايدييور. زيرا او طبقه‌ده‌كى آدملر، بو آتشى ياقان آدمڭ حالنى يا بِالذّات گورمشلر ويا ايشيتمشلردر. و او حالڭ نه درجه مؤثّر و فجيع اولديغنى حسّ ايتمشلردر. زيرا اونلر ده چوق دفعه گونشڭ ظلمندن، گيجه‌نڭ ظلمتنه قاچارق، گيجه سريننده يوللرينه دوام ايتدكلرى صيراده شدّتلى ياغمورلره راست گله‌رك چوق زحمتلره دوشمشلردر. و كذا چوق دفعه يوللرينى غيب ايده‌رك مضر حيوانلر ايله طولو مغاره‌لره گيرمشلردر. و آرقداشلرينى گوروب، اونلر ايله فرحلانمق و أشيالرينى گوروب محافظه ايتمك ويا مضر حيوانلرى گوروب اونلردن تحفّظ ايتمك ايچون آتش ياقمشلردر. آتشڭ ضياسندن إستفاده ايدرلر ايكن سماوى بر آفت ايله آتشلرى سونر. و رجا، اميدلرى تمامًا يأسه، خسرانه إنقلاب ايدر. ايشته قرآنِ كريم اونڭ بو دورومنه
﴿فَلَمَّا اَضَاءَتْ مَاحَوْلَهُ ذَهَبَ اللّٰهُ بِنُورِهِمْ﴾
جمله‌سيله إشارت ايتمشدر. يعنى، وقتا كه او آتش أطرافى ايشيقلانديردى. بردن بره جنابِ حق نورلرينى سونديره‌رك ضيالرينى ظلمته چويردى.
﴿فَلَمَّا﴾
ده‌كى
﴿ف﴾
كلامڭ سياقى، كلامڭ شو شكلده اولديغنى إقتضا ايتديگنه إشارتدر كه: ضياسندن إستفاده ايچون، آتش ياقديلر. آتش اونلرى ضيالانديردى. اونلر ده مطمئن و مفرح اولديلر. صوڭره بر خسرانه اوغرايوب يوزى قوين يره دوشديلر. صوڭره بو جملهِٔ شرطيه‌نڭ شرط و جزا دينلن هر ايكى جمله‌سى آراسنده لزومڭ وجودى لازم ايكن إضائه ايله نورڭ ذهابى آراسنده هيچ بر لزوم گورونميور. بناءً عليه بو گيزلى لزومى طيشارىيه چيقاروب گوسترمك ايچون، بعض مقدّر جمله‌لره إحتياج واردر. شويله كه: وقتا كه آتش ايشيقلانديردى. اونلر ده ايشيقلانديلر. فقط آتشه أهمّيت ويروب، محافظه ايتمديلر. و او نعمتڭ قدرينى بيلوب دوام ايتديرمه‌ديلر. او ده سوندى گيتدى. أوت ضيايى محافظه ايتمكدن غفلت، عدمِ دوامنى إستلزام ايدر. عدمِ إدامه ايسه إنطفاسنى، يعنى سونمه‌سنى إستلزام ايدر. نورلرينڭ سونمه‌سيله اوغرادقلرى خسراندن صوڭره
﴿وَتَرَكَهُمْ فِى ظُلُمَاتٍ﴾
جمله‌سيله ظلماته دوشمك گبى ايكنجى بر خسرانه معروض قالدقلرينه إشارت ايديلمشدر.
﴿لَايُبْصِرُونَ﴾
جمله‌سى ايسه اوچنجى بر خسرانلرينه إشارتدر. چونكه إنسان ظلمته دوشمكله يولنى غائب ايتديگى زمان، آرقداشلرينى و أشياسنى گورمكله بر درجه متسلّى اولور. فقط بونلرى ده گورمديگى گبى، اونڭ او قراڭلقده طورماسى، يورومسى گبى بر مصيبت و بر وحشتدر.
Yükleniyor...