ve kümmelin veliler yetiştirdiği gibi, ma’mur olduğu zamanlarda maddi ilim sahasında da bir çok ünlü doktor, felekiyatçı gibi insan da yetiştirmiştir.

Urfalı bir şair olan meşhur Emin Kıratoğlu, bir şiirinde şu bahsettiğimiz hususları çok güzel tasvir etmiş demiştir ki:



Aşk ile eydil kurulmuştur binası Urfa’nın

Feyz-ı Hak eltaf-ı sübhandır esası Urfa’nın

Haric-i tavk-ı beşerdir evliyası Urfa’nın,

Çün Halilullahtır sahib livası Urfa’nın.



Mecma-ı pir-i tarikattır biladın şahıdır,

Hazret-i Hakkın Halil-i pâkinin dergâhıdır,

Abdurrahman ibn-i Avf’ın da teferrücgâhıdır,

Hazret-i Eyyüp de rûşen-zibası Urfa’nın.



Zahiri olmuş münevver Câbir-ül Ensar ile,

Batını Nurun ala nur oldu ibrikdar ile,

ıbn-i Cerrah’a varanlar gark olur envar ile,

Saye salmış şehre cedd-ül enbiyası Urfa’nın,



Çah-ı Eyyüb içre mahfidir ki mest eyler seni,

Hazret-i ısa Nebinin cevherîn piraheni,

Kıl ziyaret bundadır Yakub Nebînin meskeni,

Metmah-ı Peygamberandır iptidası Urfa’nın.



(176) Bu yazdıklarımızın hepsinin belki tarihçe ispatı mümkün değildir. Çünkü çok eski hadiselerdir. Lâkin bunların bazı işaretleri vardır. Mesela Urfa’nın şarkındaki Tektek dağlarında” şuayb şehri” harabeleri ve Hazret-i Musa’nın Kuyusu... Yine Urfa’nın güneyindeki dağlarda “Deyr-i Yakub” adıyla bilinen bir mevki... Keza hıristiyanların da kabul ettikleri Urfa Ulucamii içindeki kuyuya Hazret-i ısa’nın gelip ondan su içtiği ve o kuyuya mendilinin düştüğü hadisesi meşhur oldug’u gibi; 0 Hazret-i İbrahim ve Eyyüb Aleyhimesselamların memleketleri olduğ’unda bir çok alemetler ve işaretlerle şüphe edilemeyecek derecede meşhurdur.

Garbını kılmış münevver Nur-u Bediüzzaman(177)

Canib-i şarkında zahir şeyh-i Tuffahî heman,

Kıblesinde şeyh-i Mes’ud hazreti olmuş nihan,

Hadde hasre gelmez asla etkiyası Urfa’nın.