Böylece Afyon Ağır Ceza Mahkemesi safahatı ve Hazret-i Üstâd’ın ön zemin hazırlığı için sunmuş olduğu istidalarıyla, başlanmış oldu. Mukaddeme olarak Hazret-i Üstâd’ın mahkemeye verdiği üstteki iki üç parça istidalarla mahkeme safhasını burada muvakkaten bırakarak; takip eden günlerde, yani 6.7.1948’de Avukat Abdurrahim Zabsu’nun, Üstâd’ın lisaniyle yazdığı istid’a ve 29.8.1948’de Üstâd’ın mahkemeye verdiği müdafaat parçası, daha sonra 22.9.1948’de ve 2.12.1948’de mahkemeye verilen ayrı ayrı müdafaat parçalarını ve mahkeme safahatını müdafaalar bölümünde, diğer müdafaa kısımlarıyla birlikte ele alacağımızdan, burada bir fasıla vermek istiyoruz. Ama bu arada hadisenin içinde bulunmuş veya şâhidi olmuş bazı zatların hatıra ve müşahedelerinden bazı mühim bölümler dercetmek istiyoruz.

Hatıralar bölümüne girmeden önce de,1948-1949’daki dünya ve hükûmetler ve dahilî hadiseler ahvalinden çok kısaca bazı şeyler kaydetmek yerinde olur.

1- Hazret-i Üstâd Afyon hapsine alındıktan üç gün sonra, yani 26 Ocak 1948’de Kazım Karabekir Paşa öldü.

2- 10 şubat 1948’de C.H.P Meclis Kurulu -dini siyasete alet ederek göz boyama nev’inden- ilk okullarda ihtiyarî din derslerini okutmak kararını aldı. Bu hadise Üstâd’ın on dokuz günlük hapsi olan şu ilk günlerine tetabuk etmesi tesadüfi değildir.

3- Başbakan Hasan Saka Hükûmetinin ilki 10.9.1947’den, 8.6.1948’e kadar sürmüştür. İkinci Hükûmeti 10.6.1948’den başlayarak,14.1.1949’da sona ermiştir. Ve altı gün sonra, yani 16.1.1949’da şemseddin Günaltay Başbakan olmuş, Hükûmeti 22.5.1950’ye kadar sürmüştür.

4- Hasan Saka’nın ikinci Hükûmeti sonlarına doğru 1948’in içinde C.H.P iktidarı dindarlar aleyhinde bir kanunu meclise getirmiş, muhalif partililerin çok sert tenkidleri içinde meclisten geçirilmiştir. Amma bu kanunun çıkmasıyla birlikte, az zaman sonra Hasan Saka hükümeti ile el değiştiren yeni başbakan şemseddin Günaltay o kanunu tatbik etmiyeceklerini va’detmekteydi.

Adı geçen kanun mecliste tartışılırken, esbab-ı mucibe olarak Hasan Saka ikinci Hükûmeti adliye vekili Fuat Sirmen şu sözleri söylüyordu: