ve muhafazakârların en hassas damarlarına dokundura-dokundura, heyecana getirme plânını tedricen tatbike koydular. Bir yandan da ırkçılık zihniyetini tahrike medar hareketlerde bulundular. Bu yüzden bir sürü milliyetçi kulüpleri teşekkül etmeye başladı.

BİR İNGİLİZ SEFİRİNİN ÇOK GARİP İFşAATI

1910 senesinde İngiltere sefiri Cirad Lavsır İstanbul’dan, İngiliz Dışişleri bakanı Harding’e gönderdiği mektup; İttihad ve Terakkî’nin içinde rol oynayan masonların ve bunlara kapılan tinetsiz bazı kimselerin hallerini ve durumlarını acib şekilde tasvir ediyor.

Mektup, 29 Mayıs 1910’da yazılmış, ancak mektubun mahiyeti ve ifşa ettiği sırlar İngiliz siyaseti icabı uzun zaman saklı kalmıştır. Ta 1974 yılında Londra Üniversitesi Siyasal Bilgiler Öğretim Üyesi Prof. İli Kiduri tarafından Arabic Political Memores F.0 8000 adlı kitabında(*) ve “Britanya Dışişleri Bakanlığı belgeleri, 193 A” başlığı ve rakamıyla neşredilmiştir.

İngilizce olan bu kitap, sonraları Prof. Dr. Muhammed Tevfik Hüseyin, Arapçaya tercüme ederek, Bağdat’ta münteşir “Afak-ul- Arabiye” mecmuası 9. sayısında, sâhife 56’dan 63’e kadarki bölümünde ve Mayıs 1978’de neşredildi. Ayrıca Kitab-ül İnsan vel İman sâhife 16-23’de de bu mektubun bazı kısımları neşredildi.

şimdi çok enterasan olan mezkûr mektubun metninden bazı bölümler arz ediyoruz:

“Aziz şarl! (Charles)

23 Nisan tarihli Gords’ın telgrafı ve 25 Nisan tarihli telgrafınız; Mısır’daki Muhammed Ferid, İstanbul’da masonlardan bir temsilci tayin ettiği şayiasına dairdir. İttihad ve Terakki cem’iyetiyle iç içe oldukları ve buradaki Jön-Türk hareketini idare ettiklerini ve buradaki masonların, Türkiye’deki rol sahibi oldukları söylenen Avrupa masonları hakkında biraz malûmat vereyim:

şimdi size gizli ve şahsî olarak şunları bildiriyorum ki: Bu yeni masonluk hareketi, İngiltere ve Amerika’daki masonlardan ayrıdırlar. Buradakiler son derece siyasî ve gizlidirler. Çok gizli şekilde ve çok ustaca bunlara hulûl edilmezse durumlarından hiç bir malûmat elde edilemez. Zira herhangi bir şahıs bunların ufak bir sırrını ifşa etmek istediğinde; onların gizli zebanilerinin elinden çekeceklerini de beraber düşünür.

Yükleniyor...