birbirinden ayrıldılar. İşte o zaman kâinat tasaffî eyliyerek; zarar ve şer maddesi; menfaat, hayr ve kemal unsurundan ayrılarak, her birisi başka ve ayrı bir tarafı ihtiyar ederek gideceklerdir.

Velhasıl: Kâinatta im’an-ı nazar edilirse, (dikkatlice tefekkür edilirse) içinde esaslı iki unsura ve iki ırk ve damara rastlanacaktır ki, bu iki unsurdan her biri ayrı bir tarafa eğilip gitmekte oldukları görülecektir. İşte bu iki unsur, birbirinden temayüz edip ve herbiri bir tarafa gidip, kendi yerine ulaşıp yerleşerek tehassul ve teebbüd ettikleri zaman, yani ebedîlik kesbederek karar kıldıkları vakit, Cennet ve Cehennem şeklinde arz-ı endam edeceklerdir.

BİR MUKADDEME

(Şu kıyamet ve haşir ve neşr meselesini gündüz gibi gösteren “Yirmi Dokuzuncu Söz” dür. Şu çeşit ayetlerin zahir ve bahir tefsiride o sözdür.) ÷–Müellif–

Bu ayet (Bakara sûresi 25.ayet) üstteki ayetle birlikte haşir ve kıyamete işaretlerinden dolayı,bu meselede medar-ı nazar “Dört nokta”dır.

irinci nokta: Alemin harabiyet ve ölümünün imkânı..

�kincisi: O imkânını vuku' bulması..

�çüncüsü: Alemin harap olup, ölümünden sonra, yeniden tamiri ve diriltilmesi..

ördüncüsü: O tamir ve diriltilmenin vuku' bulmasıdır.

İşte, birinci nokta olan kâinat'ın imkân-ı mevti meselesine gelince, bilmiş ol ki: Bir şey tekamül kanunu altında cereyan ediyorsa, o şeyde neşv ü nema bulunacktır. O neşv ü nemanında tabiî bir ömrü olması lazımdır. Bununda elbette fıtrî bir eceli bulunacaktır. Öyle ise, hiç çaresi yok; o şey ölümün hükmünden, pençesinden kurtulamıyacaktır.

İşte küçük bir alem olan insan, nasılki harabiyetten, yıkılıp bozulmaktan kurtuluşu yoktur. Onun gibi; büyük bir insan olan âlem dahi elbette ölümden kurtulması mümkin olmıyacaktır. Hem nasılki, kâinatın küçük bir nüshası olan bir ağaç, tahrib ve inhilalin takibinden kurtulamıyorsa; şecere-i hilkatin bir dalı olan kâinat dahi tamir için tahribin elinden kurtulması yoktur. Eğer onun fıtrî ömründen önce, irade-i ezelliye ile başına hâricî bir arıza, (şiddetli bir sarsıntı gibi) veya bir maraz gelmezse

Yükleniyor...