Hem yine Kelamın tabakalarının rıf’at, üstünlük sebeplerinden birisi dahi; o kelamın bir çok şube, dallar ve vecihlerin ondan istinbat edilmesine müstaid ve müsaid olmuş olmasıdır. Mesela Hazret-i Musa Ala Nebiyyina ve Aleyhisselamın Kur’andaki kıssasının ayrı ayrı yerlerdeki, ayrı ayrı vecih ve dalları gibi..

---------------(((---------------

ONUNCU MESELE: Hem bil ki, kelamın letafetini ve tatlılığını netice veren selaseti, yani âsanlık ve akıcılığı odur ki: Kelamda mündemiç olan mânalar ve hissiyatların, ittihad etmiş bir mümteziç ve intizam çizgisine girebilen bir muhtelif (ihtilaflı vaziyet) olmalıdır, ki etrafta safbeste duran hâricî mânalar ve hissiyatlar, bu kelamın, ifadenin ve garazının kuvvetini kendilerine çekip götürmesinler. Belki tam aksine, merkezin onları kendine doğru cezbedici halde olmalıdır.

Keza, selaset ve akıcılığın bir şartı da, kelamda maksud ve garazın ta’yin edilmiş olmasıdır.. Ve başka bir şartı da, garazların mültakası tarzında tezahür etmiş olması cihetidir. Yani: birbirlerine kavuşma kavşağı tarzında olmalıdır.

---------------(((---------------

ONBİRİNCİ MESELE: Bil ki; kelam’ın sıhhat ve kuvvetin sebeb ve vesilesi olan selametliliği, yani: ayıp ve noksanlıklardan uzak bulunması ise, şöyledir ki; kelam, mebadîye yani temel esaslara ve birde delil ve hüccetlere işaret ettiği cihetle, aynı zamanda levazım ve tevabi’lerede remz eylemesi gereklidir. Hem mevzû’ ve mahmûlün kayıdları ile ve bunların keyfiyet ve vaziyetleriyle evhamların reddine, şüphelerin de define îmada bulunması lazımdır.. Öyle ki, kelamın her bir kaydı, adeta mukadder bir sûalin cevabı gibi olmalıdır. Buna da bir örnek misal istiyorsan; Fatiha suresinin

{ İlk matbu’ ve Hazret-i Müellifin eli ve kalemiyle tashihli Arabî İşarat-ül İ’cazın tam burasının kenarında şöyle yazılıdır: “Evet, amma Fatiha Sûresi bu meseleye misal olabilecek bir derecede tefsir edilmiş değildir. Bu mesele için açık ve vâzıh bir misal, münafıklar hakkındaki ayetlerin yapılmış olan tefsirleridir.” –Mütercim–}

tefsirine bak!

---------------(((---------------

Yükleniyor...