مثلا، گونش سيّاره‌لردن طوت تا قطره‌لره قدر، تا جامڭ كوچك پارچه‌لرينه قدر و قارڭ پارلاق ذرّه‌جكلرينه قدر شو گونشڭ مثاليه‌سندن و إنعكاسندن بر طرّه‌سى، گونشه مخصوص بر أثرِ نورانيسى گورونويور. شايد او حدسز شيلرده گورونن گونشجكلرينى، گونشڭ جلوهِٔ إنعكاسى و تجلّئِ عكسى اولديغنى قبول ايتمزسه‌ڭ، او وقت هر بر قطره‌ده و ضيايه معروض هر بر جام پارچه‌سنده و ايشيغه مقابل هر شفّاف بر ذرّه‌جكده· طبيعى، حقيقى بر گونشڭ وجودينى بِالأصاله قبول ايتمك گبى غايت درجه بر ديوانه‌لكله، نهايتسز بر بلاهته دوشمكلگڭ لازم گلير.

اويله ده: شمسِ أزلينڭ تجلّياتِ نورانيه‌سندن "إحيا" يعنى "حيات ويرمك" جهتنده، هر بر ذىحيات اوستنده اويله بر طرّه‌سى واردر كه· فرضا بتون أسباب طوپلانسه و برر فاعلِ مختار كسيلسه‌لر، ينه او طرّه‌يى تقليد ايده‌مزلر. زيرا هر برى برر معجزهِٔ قدرت اولان ذىحياتلر، هر برى او شمسِ أزلينڭ شعاعلرى حكمنده اولان أسماسنڭ نقطهِٔ محراقيه‌سى صورتنده‌در. أگر ذىحيات اوستنده گورونن او نقشِ عجيبِ صنعتى، او نظمِ غريبِ حكمتى و او تجلّئِ سرِّ أحديتى، ذاتِ أحدِ صمده ويريلمديگى وقت· هر بر ذىحياتده، حتّى بر سينكده، بر چيچكده نهايتسز بر قدرتِ فاطره ايچنده صاقلانديغنى و هر شيئى محيط بر علم بولونديغنى و كائناتى إداره ايده‌جك بر إرادهِٔ مطلقه اونده موجود اولديغنى، بلكه واجب الوجوده مخصوص باقى صفتلرى دخى اونلرڭ ايچنده بولونديغنى قبول ايتمك، عادتا او چيچگڭ، او سينگڭ هر بر ذرّه‌سنه بر الوهيت ويرمك گبى ضلالتڭ أڭ أبلهجه‌سنه، خرافاتڭ أڭ أحمقجه‌سنه بر دركه‌سنه دوشمك لازم گلير. زيرا او شيئڭ ذرّه‌لرينه، خصوصًا تخم اولسه‌لر، اويله بر وضعيت ويريلمش كه· او ذرّه، جزئى اولديغى ذىحياته باقار، اونڭ نظامنه گوره وضعيت آلير. بلكه او ذىحياتڭ بتون نوعنه باقار گبى، او نوعڭ دوامنه يارايه‌جق هر يرده زرع ايتمك و نوعنڭ بايراغنى ديكمك ايچون قنادجقلرله قنادلانمق گبى بر كيفيت آلير. بلكه او ذىحيات علاقه‌دار و محتاج اولديغى بتون موجوداته قارشى معاملاتنى و مناسباتِ رزقيه‌سنى دوام ايتديره‌جك بر وضعيت طوتويور.


Yükleniyor...