خطابنده بولونور. اوقوتماسنه تنزّل ايتمديگنى خاطرلاتير. اوراده بر مدّت قالدقدن صوڭره، مير حسنِ ولى مدرسه‌سنه گيتدى. آشاغى درجه‌ده اوقويان يڭى طلبه‌لره أهمّيت ويريلمه‌مك بو مدرسه‌نڭ عادتى اولديغنى آڭلاينجه، صيره ايله اوقونماسى ايجاب ايدن يدى درس كتابنى ترك ايده‌رك، سكزنجى كتابدن اوقوديغنى سويله‌دى.

بر قاچ گون صوڭره وصطان قصبه‌سنه گيتدى ايسه ده، اوراده تبديلِ هوا ايچون آنجق بر آى قدر قالدى، بِالآخره ملا محمد إسمنده بر ذاتڭ رفاقتنده أرضروم ولايتنه تابع بايزيده حركت ايتدى. حقيقى تحصيلنه ايشته بو تاريخده باشلار. بو زمانه قدر هپ "صرف و نحو" مباديلريله مشغول اولمشدى و "إظهار"ه قدر اوقومشدى. بايزيدده شيخ محمد جلالى حضرتلرينڭ نزدنده ياپديغى بو حقيقى و جدّى تحصيلى، اوچ آى قدر دوام ايتمشدر. فقط پك غريبدر. زيرا شرقى آناطولى اصولِ تدريسيله، "ملا جامى"دن نهايته قدر إكمالِ نُسَخْ ايتدى. بوڭا ده هر كتابدن بر ويا ايكى درس، نهايت اون درس تدرّس ايتمكله موفّق اولدى و متباقيسنى ترك أيلدى. خواجه‌سى شيخ محمد جلالى حضرتلرى نه ايچون بويله ياپديغنى سؤال ايدنجه ملا سعيد جوابًا:

– بو قدر كتابى اوقويوب آڭلامغه مقتدر دگلم. آنجق بو كتابلر بر مجوهرات قوطوسيدر، آناختارى سزده‌در. يالڭز سزدن شو قوطولرڭ ايچنده نه بولونديغنى گوسترمڭزڭ إسترحامنده‌يم. يعنى بو كتابلرڭ نه‌دن بحث ايتدكلرينى آڭلايه‌يم ده، بِالآخره طبعمه موافق اولانلره چاليشيرم، ديمشدر.

مقصدى ايسه، أساسًا كنديسنده فطرةً موجود بولونان ايجاد و تجدّد فكرينى مدرسه اصوللرنده گوسترمك و بر تجدّد وجوده گتيرمك

&﴿ (حاشيه): يگرمى اوچ سنه‌ده تأليفى تماملانان و يوز اوتوز كتابدن متشكّل "رسالهِٔ نور" آدلى أثرلريله، علمِ كلام ساحه‌سنده بر تجدّد ياپديغى گورولمشدر. أوت كنديسى اون بش سنه تحصيلى لازم گلن علمى اوچ آيده ألده ايتمه‌سى، غيبى بر إشارتدر كه: "بر زمان گله‌جك، اون بش سنه دگل، بر سنه بيله علمِ ايمان درسنى آلاجق مدرسه‌لر أله گچميه‌جك. ايشته او زمانده مشتاقلره اون بش سنه‌لك درسى اون بش هفته‌ده أللره ويره‌بيله‌جك قرآنى بر تفسير چيقه‌جق و سعيد اونڭ خدمتنده بولونه‌جق." أوت تام ظهور ايتدى و عينًا گورولدى. رسالهِٔ نور، اوتوز سنه‌لك مدهش بر زمانده گيزلى دينسز و إفساد قوميته‌لرينڭ هجوملرينه رغمًا ايمان حقيقتلرى درسلرينى يوز بيڭلر نسخه‌لريله هر طرفده نشر ايتديلر و بيڭلر قلملرڭ غيرتلريله مطبعه‌لره إحتياج بيراقمه‌دن قرآنڭ بو يڭى درسلرى ياييلدى· ميليونلرجه إنسانڭ ايمانلرينڭ تقويه‌سنه وسيله اولدى. آناطوليده‌كى رسالهِٔ نورڭ فعاليتى، ايمان خدمتى و معقول يوكسك درسلرى، هركسڭ نظرِ دقّتنى جلب ايتدى. محكمه‌لر و تدقيقلر يوليله جنابِ حق، نورلرى أهلِ سياست و حكومته ده اوقوتديردى و مكتبليلر آراسنده ياييلدى، گنج إسلام و ايمان فداكارلرى چوغالدى· و بونڭ بيوك بر نتيجه‌سى اولارق، كفرِ مطلقڭ و ضلالتڭ هجومى اوڭلندى، گرى چكيلدى. ير ير بتون وطنده دين لهنده جريانلر باشلادى. إذنِ إلٰهى ايله، عالمِ إسلام و إنسانيته طوغميه باشلايان إسلامى سعادتڭ فجرِ صادقنى گوستردى، الحمد ِللّٰه ربّ العالمين...﴾|@

و بر سورى حاشيه و شرحلرله وقت ضايع ايتمه‌مكدى. بو صورتله على الاُصول يگرمى سنه تحصيلى لازم گلن علوم و فنونڭ زبده و خلاصه‌سنى اوچ آيده تحصيل و إكمال ايتمشدر.

بونڭ اوزرينه خواجه‌لرينڭ· "هانگى علم طبعنه موافق" اولديغى سؤالنه جوابًا:

– بو علملرى بربرندن تفريق ايده‌مييورم. يا هپسنى بيلييورم وياخود هيچ بريسنى بيلمييورم، دير.

Yükleniyor...