ايشته ربوبيتده‌كى حاكميتِ إلٰهيه، توحيد و وحدتى قطعى بر صورتده إقتضا ايتديگى و غايت قوّتلى بر داعىيى و غايت شدّتلى بر مقتضىيى گوسترديگى گبى، كائنات يوزنده‌كى نهايت درجه‌ده مكمّل و مجموعِ كائناتدن، ييلديزلردن طوت تا نباتات، حيوانات، معادن.. تا جزئيات و أفراده و ذرّه‌لره قدر گورونن إنتظامِ أكمل و إنسجامِ أجمل· او فرديته، او وحدته هيچ بر جهتله شبهه گتيرمز بر شاهدِ عادل، بر برهانِ باهردر. چونكه غيرڭ مداخله‌سى اولسه، بو غايت حسّاس نظام و إنتظام و موازنهِٔ كائنات ألبته بوزولاجقدى و إنتظامسزلق أثرى گورونه‌جكدى.

﴿لَوْ كَانَ فِيهِمَا اٰلِهَةٌ اِلَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتَا﴾

آيتنڭ سرّيله، بو خارقه مكمّل نظامِ كائنات قاريشه‌جقدى و فساده گيره‌جكدى. حالبوكه

﴿فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرٰى مِنْ فُطُورٍ﴾

آيتيله ذرّاتدن تا سيّاراته، فرشدن تا عرشه قدر هيچ بر جهتله قصور و نقصان و مشوّشيت أثرى گورولمديگندن، غايت پارلاق بر صورتده، بو نظامِ كائنات و شو إنتظامِ مخلوقات و شو موازنهِٔ موجودات، إسمِ فردڭ جلوهِٔ أعظمنى گوستروب وحدته شهادت ايدر. هم جلوهِٔ أحديت سرّيله، أڭ كوچك بر ذىحيات مخلوق، كائناتڭ بر مثالِ مصغّره‌سى و كوچك بر فهرسته‌سى حكمنده اولديغندن· او تك ذىحياته صاحب چيقان، بتون كائناتى قبضهِٔ تصرّفنده طوتان ذات اولابيلير. و بر چكردك، خلقتجه بر آغاجدن گرى اولماديغى· و بر آغاج، كوچك بر كائنات حكمنده اولديغى.. هر بر ذىحيات دخى، كوچك بر كائنات و كوچك بر عالم حكمنده اولديغندن· بو سرِّ أحديت جلوه‌سى، شرك و إشتراكى محال درجه‌سنه گتيرييور.

Yükleniyor...