١ – أشيانڭ ايچ يوزلرى يوكسك و شفّاف اولديغندن، بو يوزلردن بحث ايتمك عظمت و جلاله منافى اولماديغى گبى، الوهيتڭ إقتضاسى اوزرينه طيش يوزلرى چركين گوروننلرڭ بحث ايديلمكدن، ذكر ايديلمكدن خارج طوتولمالرى، الوهيت قانوننه مخالفدر. چونكه بر حاكم، تبعه‌سندن چنگانه‌لرى حقوقِ مدنيه‌دن إخراج ايتمز.
٢ – بلاغت و حكمتڭ إقتضاسى اوزرينه، حقير معنالرى إفاده ايچون حقير تمثيللرڭ ذكرنده بر مخالفت يوقدر.
٣ – عادى تمثيللرده بر بأس يوقدر، تربيه و إرشاد اويله ايستر.
٤ – عنايتِ إلٰهيه‌نڭ إقتضاسى اوزرينه، حقائق تمثيلاتله تصوير ايديلير.
٥ – ربوبيت و تربيه‌نڭ إقتضاسنه بناءً، إنسانلرى كندى آرالرنده جريان ايدن محاوره‌لرى، اسلوبلرى، شيوه‌لريله إرشاد ايتمك لازمدر.
٦ – حكمت و نظامڭ إقتضاسى اوزرينه، جنابِ حقّڭ إنسانلر ايله قونوشماسى ضروريدر.
خلاصه:
جنابِ حق إنسانلره جزءِ إختيارى ويرمكله، اونلرى عالمِ أفعاله مصدر ياپدى. او عالمِ أفعالى بر نظام آلتنه آلمق اوزره كلامنى، يعنى قرآننى ده او عالمِ أفعاله گوندردى. بناءً عليه تنظيف و تنظيم ايچون ياپيلان إلٰهى بر پروغرام، إعتراضلره محل اولاماز.
﴿فَاَمَّا الَّذِينَ اٰمَنُوا فَيَعْلَمُونَ اَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ﴾
بو جمله‌يى أوّلكى جمله ايله باغلايان علاقه‌يه گلنجه: أوّلكى جمله‌ده‌كى حكمى إثبات ايچون بو جمله، بر دليلڭ يولنى گوسترييور و ذهنه گلن وهملرى ده دفع ايدييور. شويله كه:
هر كيم عنايتِ أزليه ايله ربوبيتِ إلٰهيه‌يى گوز اوڭنه گتيروب اللّٰه جانبندن، قدرتڭ عظمتى آلتنده باقارسه،
﴿بَعُوضَة﴾
و أمثاليله گتيريلن تمثيللرڭ، بلاغت قانونلرينه موافق و جنابِ حقدن حق اولديغنى تصديق ايدر. فقط هر كيم نفسنڭ أمرى آلتنده ممكناتى نظره آلارق باقارسه، شبهه‌سز وهملر اونى هوالانديرير، ضلالتڭ باتاقلغنه آتار. بو ايكى طائفه إنسانلرڭ مَثلى، شويله ايكى شخصڭ مَثلنه بڭزر كه: اونلردن بريسى يوقارىيه، ديگرى آشاغىيه گيدر. هر ايكيسى ده پك چوق صو آرقلرينى گورورلر. يوقارىيه گيدن شخص، طوغرى چشمه‌نڭ باشنه گيدر، صويڭ منبعنى بولور· طاتلى، تميز بر صو اولديغنى آڭلار. صوڭره او چشمه‌دن تشعّب ايدوب طاغيلان بتون آرقلرڭ تميز و طاتلى اولدقلرينه حكم ايدر و هانگى آرقه تصادف ايدرسه، طاتلى و تميز اولديغنده تردّد ايتمز. ايشته بو إعتبارله، كنديسنه وهملر تسلّط ايتمزلر. آشاغىيه گيدن اوته‌كى شخص ايسه آرقلره باقار، صويڭ منبعنى گوره‌مديگندن، هر راست گلديگى آرق صوينڭ طاتلى اولوب اولماديغنى آڭلامق ايچون دليللرى، أماره‌لرى آرامغه مجبور اولور. بوندن طولايى وهملره معروض قالير. أدنا بر وهم، او قفاسزى يولدن چيقارير. ياخود او ايكى طائفه‌نڭ مثالى، أللرنده بر آيينه بولنان ايكى شخصڭ مثالنه بڭزر كه· بريسى آيينه‌نڭ شفّاف يوزينه باقار، ايچنده كنديسنى گورديگى گبى چوق شيلرى ده گوره‌بيلير. اوته‌كى آدم ايسه، آيينه‌نڭ رنكلى يوزينه باقار، بر شى آڭلايه‌ماز.
٢ – بلاغت و حكمتڭ إقتضاسى اوزرينه، حقير معنالرى إفاده ايچون حقير تمثيللرڭ ذكرنده بر مخالفت يوقدر.
٣ – عادى تمثيللرده بر بأس يوقدر، تربيه و إرشاد اويله ايستر.
٤ – عنايتِ إلٰهيه‌نڭ إقتضاسى اوزرينه، حقائق تمثيلاتله تصوير ايديلير.
٥ – ربوبيت و تربيه‌نڭ إقتضاسنه بناءً، إنسانلرى كندى آرالرنده جريان ايدن محاوره‌لرى، اسلوبلرى، شيوه‌لريله إرشاد ايتمك لازمدر.
٦ – حكمت و نظامڭ إقتضاسى اوزرينه، جنابِ حقّڭ إنسانلر ايله قونوشماسى ضروريدر.
خلاصه:
جنابِ حق إنسانلره جزءِ إختيارى ويرمكله، اونلرى عالمِ أفعاله مصدر ياپدى. او عالمِ أفعالى بر نظام آلتنه آلمق اوزره كلامنى، يعنى قرآننى ده او عالمِ أفعاله گوندردى. بناءً عليه تنظيف و تنظيم ايچون ياپيلان إلٰهى بر پروغرام، إعتراضلره محل اولاماز.
﴿فَاَمَّا الَّذِينَ اٰمَنُوا فَيَعْلَمُونَ اَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ﴾
بو جمله‌يى أوّلكى جمله ايله باغلايان علاقه‌يه گلنجه: أوّلكى جمله‌ده‌كى حكمى إثبات ايچون بو جمله، بر دليلڭ يولنى گوسترييور و ذهنه گلن وهملرى ده دفع ايدييور. شويله كه:
هر كيم عنايتِ أزليه ايله ربوبيتِ إلٰهيه‌يى گوز اوڭنه گتيروب اللّٰه جانبندن، قدرتڭ عظمتى آلتنده باقارسه،
﴿بَعُوضَة﴾
و أمثاليله گتيريلن تمثيللرڭ، بلاغت قانونلرينه موافق و جنابِ حقدن حق اولديغنى تصديق ايدر. فقط هر كيم نفسنڭ أمرى آلتنده ممكناتى نظره آلارق باقارسه، شبهه‌سز وهملر اونى هوالانديرير، ضلالتڭ باتاقلغنه آتار. بو ايكى طائفه إنسانلرڭ مَثلى، شويله ايكى شخصڭ مَثلنه بڭزر كه: اونلردن بريسى يوقارىيه، ديگرى آشاغىيه گيدر. هر ايكيسى ده پك چوق صو آرقلرينى گورورلر. يوقارىيه گيدن شخص، طوغرى چشمه‌نڭ باشنه گيدر، صويڭ منبعنى بولور· طاتلى، تميز بر صو اولديغنى آڭلار. صوڭره او چشمه‌دن تشعّب ايدوب طاغيلان بتون آرقلرڭ تميز و طاتلى اولدقلرينه حكم ايدر و هانگى آرقه تصادف ايدرسه، طاتلى و تميز اولديغنده تردّد ايتمز. ايشته بو إعتبارله، كنديسنه وهملر تسلّط ايتمزلر. آشاغىيه گيدن اوته‌كى شخص ايسه آرقلره باقار، صويڭ منبعنى گوره‌مديگندن، هر راست گلديگى آرق صوينڭ طاتلى اولوب اولماديغنى آڭلامق ايچون دليللرى، أماره‌لرى آرامغه مجبور اولور. بوندن طولايى وهملره معروض قالير. أدنا بر وهم، او قفاسزى يولدن چيقارير. ياخود او ايكى طائفه‌نڭ مثالى، أللرنده بر آيينه بولنان ايكى شخصڭ مثالنه بڭزر كه· بريسى آيينه‌نڭ شفّاف يوزينه باقار، ايچنده كنديسنى گورديگى گبى چوق شيلرى ده گوره‌بيلير. اوته‌كى آدم ايسه، آيينه‌نڭ رنكلى يوزينه باقار، بر شى آڭلايه‌ماز.
Yükleniyor...