اوچنجى نكته

﴿اُدْعُ اِلٰى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ﴾

آيتنڭ بر نكته‌سى و "حَكم" إسمِ أعظمنڭ بر جلوه‌سى اولوب، "بش نقطه" ايله ايضاح ايديلمشدر.

برنجى نقطه:

إسمِ حَكمڭ تجلّئِ أعظمى شو كائناتى اويله بر كتابِ كبير حكمنه گتيرمشدر كه· او كتابِ كبيرڭ زمين يوزى، بر صحيفه‌سى· و هر مزيَّن باغچه، بر سطرى· و هر سوسلى چيچگى و ياپراقلى آغاجى، بر كلمه‌سى صورتنده خلق ايتمشدر. او حالده، شو كائنات باشدن باشه حكيمِ ذو الجلالڭ أثرلريله سوسلنمش. هم كندى صنعتنى كنديسى مشاهده ايدوب، هم ده نامتناهى گوزلرله بربرينه باقديران· و بربرى ايچنده چوق دليللر و وجهلرله نقّاشنڭ وجودينه شهادت ايدن و دائما ميزان و إنتظام ايچنده تازه‌له‌نن· و هر كوچك بر چكردكده قوجه بر آغاجى درج ايدن· و هر بر آغاجده قوجه كائناتڭ فهرسته‌سنى يرلشديرن· و هر بهار صحيفه‌سنى مرصّع نشان و منقّش هديه‌لرله سوسله‌يوب، حضورنده رسمِ گچيد ايتديرن· و هر آن بو مصنوعاتنڭ لسانيله مدح و ثناسنى تغنّى ايتديرن بو عظمتلى و حكمتلى قدرته، هانگى تصادفڭ حدّى وار كه، پارمق اوزاته‌بيلسين.

ايكنجى نقطه:

"ايكى مسئله"در.

برنجى مسئله:

نهايت كمالده بر جمال و نهايت جمالده بر كمال، كندينى گورمك و گوسترمك ايسته‌مسنه و طانيتديروب سَوْديرمسنه مقابل، ايمان ايله اونى طانيمايى و عبوديتله كندينى اوڭا سَوْديرمگى درس ويرييور.

ايكنجى مسئله:

بتون قوّتيله شركى ردّ ايدوب قبول ايتمه‌ين بو حكمتلى إنتظامِ مكمّل، هم وحدتى، هم إستقلال و إنفرادى إقتضا ايتديگنى ايضاح ايتمكله برابر، قوجه كائناتى عموم أحوال و كيفياتيله ميزانِ عدل و نظامِ حكمتنده طوتان بر قديرِ مطلقه شرك و كفر ايله عجز إسناد ايتمك نه قدر بيوك بر خطا و توحيد ايله ايمان ايتمك، نه قدر طوغرى حق و حقيقتلى بر مقابله اولديغنى بيلديرييور.