الجواب:

نقّاشِ أزلى، حدسز قدرتيله نهايتسز جلوهِٔ أسماسنى هر وقت تازه‌لنديرمكله، آيرى آيرى شكلده گوسترمك ايچون، أشياده‌كى تشخّصلرى و خصوصى سيمالرى اويله بر صورتده خلق ايتمشدر كه· هيچ بر مكتوبِ صمدانى و هيچ بر كتابِ ربّانى، ديگر كتابلرڭ عين عيننه اولامييور. على كلّ حال، آيرى معنالرى إفاده ايتمك ايچون، آيرى بر سيماسى بولونه‌جق. أگر گوزڭ وارسه، إنسانڭ سيماسنه باق، گور كه· زمانِ آدمدن شيمدىيه قدر، بلكه أبده قدر، بو كوچك سيماده، أعضاىِ أساسيده إتّفاق ايله برابر، هر بر سيما، عموم سيمالره نسبةً، هر بريسنه قارشى برر علامتِ فارقه‌سى وار اولديغى قطعيًا ثابتدر. بونڭ ايچون هر بر سيما، آيرى بر كتابدر. يالڭز صنعتڭ تنظيمى ايچون آيرى بر يازى طاقمى و آيرى بر ترتيب و تأليف ايستر. و مادّه‌لرينى هم گتيرمك، هم يرلشديرمك و هم ده وجوده لازم اولان هر شيئى درج ايتمك ايچون، بتون بتون باشقه بر تزگاه ايستر. هايدى، فرضِ محال اولارق طبيعته بر مطبعه نظريله باقدق. فقط بر مطبعه‌يه عائد اولان تنظيم و باصمق، يعنى معيّن إنتظامنى قالبه صوقمقدن باشقه، او تنظيمڭ ايجادندن، ايجادلرى يوز درجه داها مشكل بر ذىحياتڭ جسمنده‌كى مادّه‌لرى، أقطارِ عالمدن ميزانِ مخصوصله و خاص بر إنتظامله ايجاد ايتمك و گتيرمك و مطبعه ألنه ويرمك ايچون، ينه او مطبعه‌يى ايجاد ايدن قديرِ مطلقڭ قدرت و إراده‌سنه محتاجدر. ديمك بو مطبعه‌لق إحتمالى و فرضى، بتون بتون معناسز بر خرافه‌در.

ايشته بو ساعت و كتاب مثاللرى گبى· صانعِ ذو الجلال، قادرِ كلّ شئ، أسبابى خلق ايتمش· مسبّباتى ده خلق ايدييور. حكمتيله، مسبّباتى أسبابه باغلايور. كائناتڭ حركاتنڭ تنظيمنه دائر قوانينِ عادت اللّٰهدن عبارت اولان شريعتِ فطريهِٔ كبراىِ إلٰهيه‌نڭ بر جلوه‌سنى و أشياده‌كى او جلوه‌سنه، يالڭز بر آيينه و بر معكس اولان طبيعتِ أشيايى، إراده‌سيله تعيين ايتمشدر. و او طبيعتڭ وجودِ خارجىيه مظهر اولان وجهنى، قدرتيله ايجاد ايتمش و أشيايى او طبيعت اوزرنده خلق ايتمش، بربرينه مزج ايتمش. عجبا غايت درجه‌ده معقول و حدسز برهانلرڭ نتيجه‌سى اولان بو حقيقتڭ قبولى مى داها قولايدر.. (عجبا وجوب درجه‌سنده لازم دگل ميدر؟) يوقسه جامد، شعورسز، مخلوق، مصنوع، بسيط اولان او سبب و طبيعت ديديگڭز مادّه‌لره، هر بر شيئڭ وجودينه لازم اولان حدسز جهازات و آلاتى ويروب حكيمانه، بصيرانه اولان ايشلرى كندى كنديلرينه ياپديرمق مى داها قولايدر؟ عجبا إمتناع درجه‌سنده، إمكان خارجنده دگل ميدر؟ سنڭ او إنصافسز عقلڭڭ إنصافنه حواله ايدييورز.

Yükleniyor...