müflisin hem borç sahiplerinin huzurunda yapılmalıdır. Dağıttıktan sonra geriye kalmış borcu da müflisin durumu iyileşinceye kadar tehir edilir. Evi, atı, arabası varsa o da borç için satılır. Yalnız durumuna uygun bir kat elbise ve kış için bir palto bırakılır. Bazı ulemanın dediklerine göre âlimin kitapları da bırakılır, satılmaz. Sanatkarın, sanatıyla ilgili aletler de satılmaz.

2) Delinin hacridir.

3) Çocuğun hacridir. Çocuk ve deli olan kimselerin hacri şer'îdir. Yani hâkim, hacr koymadan mahcurdurlar. Deli kendine gelince, çocuk reşid olarak baliğ olunca hacrleri kendiliğinden kalkar. Reşid'in manası, mütedeyyin olup fıskını icap ettirecek gayri meşrû işte bulunmadığı ve İslâm'ın farzlarını eda ettiği gibi, malını kumar gibi haram şeylere vermeyen demektir.

Üzerine haciz bulunan kimsenin malı ve sair işlerini çeviren velisidir. Çocuğun velisi, varsa babası, yoksa dedesi, o da yoksa kadı'dır. Anne veli olamaz. Ancak çocuğun velisi olmadığı ve emin bir hakim bulunmadığı takdirde zarurete binaen anne, onun işini tedvir edebildiği gibi emin olan herhangi bir akrabası da tedvir edebilir. Veli, kendi arzusuna göre değil, çocuğun maslahatına göre hareket eder. İhtiyaç veya iyi bir kazanç olmazsa tarla ve bağını satamaz. Maslahatına göre malını vâde ile satabilir. Şüf'a davasını açabilir, malının zekâtını verir, normal olarak yemek ve elbisesi için harcama yapar. Büluğ, onbeş yaşını tamamlamak veya meninin çıkmasıyla veyahutta aybaşının gelmesiyle olur. Annesi ile babası müslüman olmayan çocuğun etek traşının gelmesi büluğuna alâmettir. Veli, çocuk ve deli için nikah kabul eder, fakat onların zevcelerini boşayamaz.

Reşit olup olmadığını anlamak için çocuk denemeye tabi tutulur; şayet çocuğun babası tüccar ise eşyayı pazarlıkla, çiftçi ise ekini ekmek ve işçilerin ücretini vermekle denenir. Kız ise kadınla ilgili şeylerde denenecektir. Yalnız eşyanın pazarlığı bittikten sonra akid veli tarafından yapılacaktır. Şayet çocuk sefih olarak bâliğ olursa hacrı (göz altında tutulması) devam edecektir.

Sefihlikten dolayı mahcuru aleyh (göz altında tutulmuş) olan kimsenin velisinin izni olmaksızın alış veriş yapması, hediye

Yükleniyor...