حالبوكه أڭ عاديدن أڭ عالى، أڭ كوچكدن أڭ بيوگه قدر هيچ بر وقتده نظر فطور، قصور گورمدى.
هر شيده إتقانى، هر شأنده إهتمام درجهِٔ كمالده. هر ماهيت قامتى نسبتنده بيچيلمش گيديرمشدر موجدى
ديمك مؤثّرِ حقيقى اولان ذاتِ واجبدن تأثيرى نقطهسنده دينلمز بعض قريب، بر قسمى ده بعيد ويا أبعددى.
إتقان قطعًا گوسترر· بر قسمى واسطهسز، قسمًا واسطه ايله، قسمًا وسائطيله اولمامشدر ايجادى.
إنسانده إختيار وار، زيرا أثرنده نقصان وار. إتقانسزلق گوسترر، جبر يوق إختيار وار. او تكليفڭ عمادى،
بشرڭ إختيارى، بر واسطهدر فقط إعتبارى أشياده، نسبى اولان شئونده. وحدت رضا گوستردى، حكمت بويله ايستهدى.
شايانِ تماشادر: جزئى بر إختيارڭ توسّط ايتمهسيله عقل و ذكا أثرى اولان بر إنسان شهرى ايچندهكى أفرادى
جماعت إنتظامجه گريدر· هيچ بر وقت يتيشمدى، يتيشمز، وحى و إلهام ثمرى بر آرى قواننه، اوندهكى جمعيته هم اونلرڭ أفرادى
هم آريلر مشهرِ صنعتلرى بر پيتك حجيرات شهرى اولان بر نار و جلناردن إنتظامجه گريدر، سبب ده إختياردى.
ديمك جاذبهِٔ عمومى هانگى قلم يازمشدر، جواهرِ فرده ده كوچوجك جاذبهلر او قلمدن طاملاندى، ذرّهلره سرپيلدى.
٭ ٭ ٭
إسلاميت أوليالره، نصرانيت عزيزلرينه طرزِ نظرلرينى موازنه
إسلاميت شعارى
﴿لَا خَالِقَ اِلَّا هُوَ﴾
وسائط و أسبابڭ حقيقى تأثيرينى قبول ايتمز، طانيماز. واسطهيه باقييور
بر نظرِ حرفيله. عقيدهِٔ توحيدى اوڭا اويله گوسترمش. وظيفهِٔ تسليمى اونى اويله سَوق ايتمش. مرتبهِٔ توكّل او درسنى ويرييور.
إخلاصِ عبوديت اوڭا اويله نور ويرمش. نصرانيت ويرييور وسائطه، أسبابه بر تأثيرِ حقيقى، هم اونلره باقييور
بر معناىِ إسميله. ذاتنده تأثيرى وار ظن ايدر ده صاپييور ولديت مذهبى، عقيدهِٔ تولّد اويله ده گوسترييور
وظيفهِٔ رهبانى، مسلكِ رهبانيت اونى اويله سَوق ايتمش. فلسفهِٔ طبيعى او دينى مغلوب ايتمش، ايشنه قاريشييور.
اوڭا اويله درس ويرمش. خريستيانلق بر معناىِ إسميله كندى عزيزلرينه نظر ايدر باقييور، لامبامثال گورويور.
بر فكره گوره لامبا نورى گونشدن آلمش، فقط تملّك ايتمش. ديمك عزيزلرڭ هر برى، اونلرڭ نظرنده منبعِ فيض اولويور.
بِالذّات برر معدنِ نور. بو نظردن بر شركڭ ترشّحى ظاهردر. إسلام وليلرينى بر معناىِ حرفيله نظر ايدوب گورويور
مستضى بيلير مستعار، آيينهمثال طانير، نورى گونشدن گلير، طبيعتنده يوقدر، شمسِ أزل ضياسنى آلير ده نشر ايدييور.
ديمك أنبياء، أوليايه برر تجلّى معكسى، برر فيضڭ آيينهسى، شهدِ شهودڭ مكسى نظريله باقييور.
بو سرّه مؤسّسدر نقشبند رابطهسى. شيخده تشخّص يوقسه ضررى اولمامسى، أگر وارسه ده مريد اونى فانى بيلير.
بو سردندر كه· بزده تواضعدن باشلايور طريقتڭ سلوكى، محويتدن گچييور، گيت گيده تا فنا فى اللّٰه مقامنى بولويور.
صوڭره نهايتسز مراتبده سير و سلوك باشلايور. بو سردندر كه· "أنا" هم ده نفسِ أمّاره كبريله قيريلير، غروريله سونويور.
حاضر خرستيانده
&﴿ (٭): يعنى: چوق تحريف ايديلمش، عيسوينڭ دينِ حقيقيسندن اوزاقلاشمش بر نصرانيت.﴾|@
ايسه "أنا" بتون لوازميله قوّتلشير، غرور قيريلماز. أناسى قوّتلى متشخّص بر آدم خرستياندن اولورسه متصلّب اولويور.
فقط أگر مسلماندنسه لاقيددر، لا اُبالى. بو سردندر كه، خرستيانڭ عكسنه، عواممز خواصدن زياده دينداردر، دينه مربوط قالييور.
٭ ٭ ٭
كائناتدهكى فعاليتده بيوك بر لذّت وار.
بر حكمتِ أزلى، دستِ قدرت، فطرتده بِالقوّهدن بِالفعله چيقارمق، هم قوّهدن عمله گچيرمك ايچون بر فعاليت درج ايتمش.
او فعاليت ايچنده شديد بر لذّتى مزج ايتمش. متنوّع هر شيده مستتر اولان لذّتى، تغيّرِ عالمه مهمّ بر مايه ياپمش.
او مايهيى قانونِ تكامل و نموّه بر دانه نوه ايتمش. او نوهيه قدرتى وجود ويرر، حكمتى بر صورتى گيديرر، رحمت اونى بسلرمش.
ناصلكه زنداندن گنيش بوستانه چيقمق آدمه بر لذّتدر. اويله دخى دانهدن سنبله گچمك، ئولمك، او منقبض دانهيه منبسط بر لذّتمش.
إمتزاجِ كيميوى إستحالهيه گچيرتير، ضيا حرارت ويرر. اويله ده فعاليت إستحالهيه گچرسه لذّت تزايد ايدر، أطرافه ده طاشارمش.
وظيفهده كلفتى طاشيتديران او طاتدر، شوقى ويرن او لذّت. ذىشعوره نسبةً غايتده اولان كمال نه قدر جاذب ايمش.
غيرِ مُدْرِكَه نسبت بِالذّات او فعاليت اويله جاذبهداردر، سعيه اونى سَوق ايدر، تسبيحله شكر ايدر. زيرا خالقنى طانيرمش.
بو سردندر كه· راحت زحمت، زحمت راحتدر. عاطل شاكى، ساعى شاكردر. مشيئتدن گلن نظامه عاطل عاصى، ساعى مطيعمش.
٭ ٭ ٭
أكثرڭ آتشيله أقلّ ده يانار.. يوقسه سرِّ تكليف فاش اولورسه، حكمتِ إمتحان ضايع اولور.
معصوم أقلّيت، گناهكار بر أكثرڭ مصيبتندن اولور حصّهدارِ عذابى. زيرا تكليف نظرى قالسه، قالير إختيار،
سرِّ تكليفِ شرعى هم حكمتِ إبتلا قطعًا تحقّق ايدر. تكليفڭ تلقيننده بداهت و ضرورت اولسه، اولور إضطرار
إختيار زائل اولور، هم حكمتِ تكليفى إبتلا ضايع اولور. بر عاصى گنهكار
محترق خانهسنده بر معصوم ده وار ايدى. گر بر دستِ غيبيله معصوم مصون قالسه ايدى، معادنِ أرواحڭ تنميهسنه مدار
هم سببِ تهذيبى اولان أوامر إمتثالى، نواهى إچتنابى سببيله ألماسلاشمش أبو بكرِ نامدار، هم ده او صاحبِ غار
او صديقِ صادقڭ او روحِ مصفّاسى، اونڭ عكسيله فحملشمش أبو جهلڭ ظلمتدار
روحندن تميّز، تعالى ايدهمزدى. برى ظلمتِ يَلْدا، برى بر نجمِ زهرا. برى بر سمِّ مردار، برى بر سر سردار
بو سرّ سبب اولمشدر· تكليفده نظريت، تلقّيده مشقّت، جهاد و مسابقت. نور ايچنده بر نار
او نار ايسه هم تهذيب، هم تذهيب و تصفّى أرواحِ عاليهيى أرواحِ سافلهدن. دانه اولدى بر شجر، شجر اولدى ميوهدار.
٭ ٭ ٭
بعضًا ضعف ظالم اولور
يأس ايله سوءِ ظندن ضعفِ قلب نشئت ايدر. اويله آدم گورويور، ظالمڭ ضربهلرى بر مظلومى دوگويور
أليم ضربه اينييور، او مظلومڭ آلامى طبيعى عكس ايدييور او ضعيفڭ قلبنه تألمّات ويرييور
تألمّات اينجيتير، ضعفى تحمّل ايتمز، اوندن قورتولمق ايستر. راحتِ قلبى ايچون، مظلومڭ إستحقاقى ضربه آرزو ايدييور.
هم بهانه بولويور، بلكه دير مستحقدر. مادام او سفيل گونش اوڭا ويرمييور، نهدن گولگه ايدييور
معنًا ظالم اولويور، ظلمه يارديم ايدييور. بر قاپلان پارچهلايور بر بيچاره آدمى، ضعفندن قاچامييور
فلاكتڭ سببى جاناوارده وحشتدر، بيچارهنڭ ضعفيسه اوڭا بر بهانهدر. وحشت جنايتيله ضعيفى محكوم ايدييور
عدمڭ گناهيله، وجود محكوم اولويور.
٭ ٭ ٭
إسلامه ياقيشان خدابينانه إنصافدر، خودبينانه تنقيد دگل.
٭ ٭ ٭
غرور ضعفدن گلير، ضلالته گيدر.. غرور داخلده إلحاددر، خارجه كفّارڭ أفكارينه قارشى صلابتدر.
بر منبعِ ضلالت غرورِ فكريهدر. غرور اونى چيقارير جادّهِٔ جمهوريدن، آچيق يرده بيراقير. كندينه جادّه ياپمق اونى مجبور ايدييور.
٭ ٭ ٭
غيبتڭ درجهِٔ شناعتى
﴿اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَاْكُلَ لَحْمَ اَخِيهِ مَيْتًا﴾
بو آيتِ كريمه شو آلتى كلمه ايله آلتى درجه شدّتله غيبتى تقبيح ايدر. ذمّى ذمّ ايدوب توبيخ ايدر آدمى.
صو گبى نفوذ ايدن كلماتِ ستّهده إستفهامى همزه ايله دير: عقلڭه بر باق، بويله شر بر شيئه جواز، إذن ويرر مى؟
مستقيم عقلڭ يوقسه، قلبڭ ايچنه بر باق. أگر قلبڭ وار ايسه، بويله أليم بر شيئه هيچ محبّت ايدر مى؟
سليم قلبڭ يوق ايسه، وجدانڭه ده بر باق. بويله كندى ديشڭله هم ده كندى ألڭى، هم چكرسڭ ألمى،
پارچهلامق مثالى، إجتماعى حياتى إفسادينه وجدانڭ روىِ رضا عجبا بويلهجه گوسترر مى؟
إجتماعى وجدانڭ أگر او ده اولمازسه إنسانيتڭه باق. بويله جناواروارى إفتراسه إشتها، آرزو هيچ گلير مى؟
إنسانيتڭ اولمازسه رقّتِ جنسيهڭه، قرابتِ رحميهڭه باق. بويله كندى بلنى قيرهجق حركته وحشيجه مَيل ايدر مى؟
قرابتِ رحميهڭ، هم رقّتِ جنسيهڭ ده او ده أگر اولمازسه، هيچ صاغلام طبيعتڭ، سليم فطرتڭ يوق مى؟
كه محترم ميّتى ديشڭله پارچهلارسڭ. ديمك عقل ايله هم قلب، وجدان و إنسانيت، هم قرابتِ رحمى،
هم رقّتِ جنسيه، طبيعت و شريعت نظرنده او مزمِن مرض ذمِّ مذمومدر، مردود غيبت مطروددر. ايچلير مى هر دم دَمِ آدمى؟
٭ ٭ ٭
فاسقمز باشقه فاسقه بڭزهمز.. أخلاقمز دينمزله قائمدر.
(أهمّيتلى بر حقيقتِ إجتماعيه)
بزده برى فاسقسه غالبًا أخلاقسزدر. أكثر وجدانسز اولور. زيرا بر آرزوىِ شرّى، وجدانندهكى ايمانڭ صداسنى
إسكاتله، صوصديرمقله إنكشاف ايدهبيلير. ديمك او شخصِ فاسق وجداننى، قلبنى بردن بره صارصمادن، هم معنوياتنى
إستخفاف، إسكات ايتمهدن، تام بر إختيارله سربست شرّى ايشلهمز. بوندندر إسلام دينى فاسقى خائن بيلير، هم گورور اونى جانى
شاهدلگى ردّ ايدر. مرتدى ده زهر بيلير. هم ده بر سمِّ قاتل. اونڭ ايچون إعدام ايدر، هدر ايدر قاننى.
فقط ذمّى و معاهدى شرطيله إبقا ايدر. نيّتدر خيرى خير ايدر. هم إجراءِ عدالت، دين نامنه اولمالى، تا عقل و قلب، وجدانى
روح ايله ده برابر متأثّر اولسونلر، إمتثال ده ايتسينلر. يوقسه يالڭز قانون، نظام نامنه اولسه، يالڭز متأثّر اولور وهمِ إنسانى،
هم وهمآلود بر عقلى متأثّر ايدييور. وقتا شرّه ميل ايتسه، اونڭ وهمى دوشونور حكومت جزاسنى، تأديبڭ قامچيسنى.
يالڭز اوندن قورقار، أگر تحقّق ايتسه. تحقيقدهكى إشكالى او وهمى تشجيع ايدر. ياخود عتابِ ناسدن اوتانير، چكر ألنى
شايد تبيّن ايتسه. تبيّن هر وقت اولماز، اوڭا تسلّى ويرر. بو سرّ سبب اولمشدر، ايچمزده عدالت غيب ايتمش حرمتنى.
شرعِ شريف نامنه اولميان عدالت چندان محضسه، اويله نمازه بڭزر: يا نيّتسز اولويور، يا قبلهسز اولويور، يا آبدستسز قيلييور او باطل نمازينى.
دين نامنه اولورسه هركسڭ قفاسنده بر ياساقجى بولونور. بر شرّه راست گليرسه ايمان ياساقجيسى منع ايدر. اولور أمنيتڭ تأمينى.
بو سردندر كه· بيڭلر جاسوس خفيّه رسمى مأمورلر ملّته يوك اولمشلر. دين نامنه اولسه ايدى بر تك مأمور منع ايدردى شرّينى.
٭ ٭ ٭
مؤمنڭ مؤمنه قارشى وظيفهسى· بيوگه حرمت، كوچگه مرحمت، مساوىيه محبّت، مروّتدر.
تك بر جانى يوزندن معصوملرى محتوى بر گمى باتيريلماز. اونڭ گبى بر جانى وصف و فعلڭ يوزنده چوق أوصافِ معصومه
محتوى بر مؤمنه عداوت هيچ ايديلمز. لاسيّما سببِ محبّت اولان ايمان، توحيد و إسلام گبى أوصافِ مكرّمه
اُحُد طاغى گبيدر. عداوتڭ سببى اولان خطالى شيلر چاقل طاشلر گبيدر. او أوصافِ مذمومه
أوت چاقل طاشلرى اُحُد طاغندن داها آغير تلقّى ايتمك نه قدر عقلسزلقسه هم جِنَّتِ محمومه.
مؤمن مؤمنه قارشى عداوتى او قدر ألبته قلبسزلكدر. هم ده ميزانِ حسده مؤمنلرده عداوت ضددر إسلام سلامه.
اولسه اولسه يالڭز آجيمق معناسنده غرضسز اولابيلير. الحاصل: إسلاميت اخوّتى ايستهيور. محبّتسه ايمانه بر لازمه
سوءِ خلقڭ عذابى، ايچنده مندمجدر. حسنِ خلقڭ ثوابى، ايچنده مندرجدر. اويله ايسه ايشى بيراق او عادلِ حكيمه.
فنِّ حاضر ايچنده جهلِ محض مستتردر. زيرا آثارِ خالقِ قدير أسبابڭ حسابنه، وسائطڭ نامنه قيد ايدييور، تلقين ايدر عالمه.
٭ ٭ ٭
&﴿(٭): بو مبحثدهكى ايماءِ غيبى برنجى حربده دگل، ايكنجى حربِ عموميده تماميله چيقدى.﴾|@
بشرده شو زلزله، إسلامدهكى تزلزل، تنزّل، تذلّلى إزاله ايدهرك اوڭا إستقلال، إستقرار ويرهجك. بلكه غربى غارب، شرقى شارق ايدهجك
بر وقت برى ديدى: مدنيتِ كفّار إسلامه بلا اولدى، شيمدى سوسياليست چيقدى، دنيايى قاريشديردى، مفرطلرى دهشتلى.
بن ديمشدم: هيچ قورقمه· مدنيتِ عوام، سوسياليست غايهسيدر. دستورلرى بوزميور إسلامى أساساتى، دوشونسون آوروپالى.
فقط خواصّه مخصوص مدنيتِ سفيهه بوزمغه چاليشيردى· إسلامه پك بهالى دوشدى، هم ده بلالى.
بيوك رشوتى آلدى. زيرا كه مادّيونلق هم أنگيزيسيونلق مايهسيله يوغرولمش شو حاضر مدنيت جاذبه جربزهلى،
آلداتيجى، مشوِّق وسائطله مجهّز، هوسله جاذبهدار او سحّارهِٔ فتّانه، دين و ناموس، فضيلت، حسّياتِ معالى
بدلنه كندينى إسلاملره صاتييور، شعشعهلى بر حيات گوستروب تقديم ايدر. ديندن هم ده ناموسدن، هم ده بر ايكى قاتلى
فضله رشوت آلييور. فقط سوسياليستلكسه بسيط و هم ده ساده بر حياتى گوسترر، جمهوره ايدر تقديم. اونڭ ده مقابلى
كيمسه ديندن، ناموسدن بيوك بر حصّه ويرمك، هم ده فدا ايتمگه إجبار ايتمز، ايدهمز. هم ده كيمسه حسّ ايتمز كندينى اوڭا بورجلى.
ناصل هر بر إنسانده غدايه إحتياج وار، اونڭ گبى ذوقه ده بر إحتياجى واردر. نفس و هوا يولنده سفلى و هم ذليلى
ذوقى تطمين اولمازسه، روح و هدى وجهنده ذوقنى آرايهجق. مثلا بوراده ايكى آدم وار، سن اونلره دعوتلى
برنجى پك مشعشع هم دخى جاذبهدار، أگلنجهلى هوسكار، سنى بر ضيافته تشريفلرله چاغيرر. اوبريسى سادهلى
فقيرانه بر يرده، هم بسيط بر چوربايه سنى عمومله چاغيرر. نماز وقتى ده گلمش. برنجى دعوت ايچون، كه او پك شعشعهلى
جماعت و سنّتى بلكه ده هم نمازى ترك ايدرسڭ گيدرسڭ. ذوقسز ديگر دعوته، ذوقِ روحانى اولان لذّت بى زوالى،
عبادت و سنّتى ترك ايتمزسڭ، گيتمزسڭ. برنجى ضيافتسه شيمديكى مدنيت، ايكنجى ضيافتسه عوامى مدنيت، او داها عدالتلى.
عدالتِ خالصه إسلاميتدن چيقار. روحه حيات ويرييور. حياتنى ئولديرمز، ظلمتسزدر حياتى، حقيقتدر كمالى.
أگر ديسهڭ نهدندر إسلاميت پك غريب دوشدى ده ضعيف اولدى، عزّتى غائب اولدى، سعادتى آفله طالعله غروب ايتدك،
ييلديز طلوع ايتمدى. ديرم اونڭ سببى: غربه قارشى إستحسان، محبّتمز اولدى. بز منحوس بر محبّتله غربه توجّه ايتدك.
هر شيده إتقانى، هر شأنده إهتمام درجهِٔ كمالده. هر ماهيت قامتى نسبتنده بيچيلمش گيديرمشدر موجدى
ديمك مؤثّرِ حقيقى اولان ذاتِ واجبدن تأثيرى نقطهسنده دينلمز بعض قريب، بر قسمى ده بعيد ويا أبعددى.
إتقان قطعًا گوسترر· بر قسمى واسطهسز، قسمًا واسطه ايله، قسمًا وسائطيله اولمامشدر ايجادى.
إنسانده إختيار وار، زيرا أثرنده نقصان وار. إتقانسزلق گوسترر، جبر يوق إختيار وار. او تكليفڭ عمادى،
بشرڭ إختيارى، بر واسطهدر فقط إعتبارى أشياده، نسبى اولان شئونده. وحدت رضا گوستردى، حكمت بويله ايستهدى.
شايانِ تماشادر: جزئى بر إختيارڭ توسّط ايتمهسيله عقل و ذكا أثرى اولان بر إنسان شهرى ايچندهكى أفرادى
جماعت إنتظامجه گريدر· هيچ بر وقت يتيشمدى، يتيشمز، وحى و إلهام ثمرى بر آرى قواننه، اوندهكى جمعيته هم اونلرڭ أفرادى
هم آريلر مشهرِ صنعتلرى بر پيتك حجيرات شهرى اولان بر نار و جلناردن إنتظامجه گريدر، سبب ده إختياردى.
ديمك جاذبهِٔ عمومى هانگى قلم يازمشدر، جواهرِ فرده ده كوچوجك جاذبهلر او قلمدن طاملاندى، ذرّهلره سرپيلدى.
٭ ٭ ٭
إسلاميت أوليالره، نصرانيت عزيزلرينه طرزِ نظرلرينى موازنه
إسلاميت شعارى
﴿لَا خَالِقَ اِلَّا هُوَ﴾
وسائط و أسبابڭ حقيقى تأثيرينى قبول ايتمز، طانيماز. واسطهيه باقييور
بر نظرِ حرفيله. عقيدهِٔ توحيدى اوڭا اويله گوسترمش. وظيفهِٔ تسليمى اونى اويله سَوق ايتمش. مرتبهِٔ توكّل او درسنى ويرييور.
إخلاصِ عبوديت اوڭا اويله نور ويرمش. نصرانيت ويرييور وسائطه، أسبابه بر تأثيرِ حقيقى، هم اونلره باقييور
بر معناىِ إسميله. ذاتنده تأثيرى وار ظن ايدر ده صاپييور ولديت مذهبى، عقيدهِٔ تولّد اويله ده گوسترييور
وظيفهِٔ رهبانى، مسلكِ رهبانيت اونى اويله سَوق ايتمش. فلسفهِٔ طبيعى او دينى مغلوب ايتمش، ايشنه قاريشييور.
اوڭا اويله درس ويرمش. خريستيانلق بر معناىِ إسميله كندى عزيزلرينه نظر ايدر باقييور، لامبامثال گورويور.
بر فكره گوره لامبا نورى گونشدن آلمش، فقط تملّك ايتمش. ديمك عزيزلرڭ هر برى، اونلرڭ نظرنده منبعِ فيض اولويور.
بِالذّات برر معدنِ نور. بو نظردن بر شركڭ ترشّحى ظاهردر. إسلام وليلرينى بر معناىِ حرفيله نظر ايدوب گورويور
مستضى بيلير مستعار، آيينهمثال طانير، نورى گونشدن گلير، طبيعتنده يوقدر، شمسِ أزل ضياسنى آلير ده نشر ايدييور.
ديمك أنبياء، أوليايه برر تجلّى معكسى، برر فيضڭ آيينهسى، شهدِ شهودڭ مكسى نظريله باقييور.
بو سرّه مؤسّسدر نقشبند رابطهسى. شيخده تشخّص يوقسه ضررى اولمامسى، أگر وارسه ده مريد اونى فانى بيلير.
بو سردندر كه· بزده تواضعدن باشلايور طريقتڭ سلوكى، محويتدن گچييور، گيت گيده تا فنا فى اللّٰه مقامنى بولويور.
صوڭره نهايتسز مراتبده سير و سلوك باشلايور. بو سردندر كه· "أنا" هم ده نفسِ أمّاره كبريله قيريلير، غروريله سونويور.
حاضر خرستيانده
&﴿ (٭): يعنى: چوق تحريف ايديلمش، عيسوينڭ دينِ حقيقيسندن اوزاقلاشمش بر نصرانيت.﴾|@
ايسه "أنا" بتون لوازميله قوّتلشير، غرور قيريلماز. أناسى قوّتلى متشخّص بر آدم خرستياندن اولورسه متصلّب اولويور.
فقط أگر مسلماندنسه لاقيددر، لا اُبالى. بو سردندر كه، خرستيانڭ عكسنه، عواممز خواصدن زياده دينداردر، دينه مربوط قالييور.
٭ ٭ ٭
كائناتدهكى فعاليتده بيوك بر لذّت وار.
بر حكمتِ أزلى، دستِ قدرت، فطرتده بِالقوّهدن بِالفعله چيقارمق، هم قوّهدن عمله گچيرمك ايچون بر فعاليت درج ايتمش.
او فعاليت ايچنده شديد بر لذّتى مزج ايتمش. متنوّع هر شيده مستتر اولان لذّتى، تغيّرِ عالمه مهمّ بر مايه ياپمش.
او مايهيى قانونِ تكامل و نموّه بر دانه نوه ايتمش. او نوهيه قدرتى وجود ويرر، حكمتى بر صورتى گيديرر، رحمت اونى بسلرمش.
ناصلكه زنداندن گنيش بوستانه چيقمق آدمه بر لذّتدر. اويله دخى دانهدن سنبله گچمك، ئولمك، او منقبض دانهيه منبسط بر لذّتمش.
إمتزاجِ كيميوى إستحالهيه گچيرتير، ضيا حرارت ويرر. اويله ده فعاليت إستحالهيه گچرسه لذّت تزايد ايدر، أطرافه ده طاشارمش.
وظيفهده كلفتى طاشيتديران او طاتدر، شوقى ويرن او لذّت. ذىشعوره نسبةً غايتده اولان كمال نه قدر جاذب ايمش.
غيرِ مُدْرِكَه نسبت بِالذّات او فعاليت اويله جاذبهداردر، سعيه اونى سَوق ايدر، تسبيحله شكر ايدر. زيرا خالقنى طانيرمش.
بو سردندر كه· راحت زحمت، زحمت راحتدر. عاطل شاكى، ساعى شاكردر. مشيئتدن گلن نظامه عاطل عاصى، ساعى مطيعمش.
٭ ٭ ٭
أكثرڭ آتشيله أقلّ ده يانار.. يوقسه سرِّ تكليف فاش اولورسه، حكمتِ إمتحان ضايع اولور.
معصوم أقلّيت، گناهكار بر أكثرڭ مصيبتندن اولور حصّهدارِ عذابى. زيرا تكليف نظرى قالسه، قالير إختيار،
سرِّ تكليفِ شرعى هم حكمتِ إبتلا قطعًا تحقّق ايدر. تكليفڭ تلقيننده بداهت و ضرورت اولسه، اولور إضطرار
إختيار زائل اولور، هم حكمتِ تكليفى إبتلا ضايع اولور. بر عاصى گنهكار
محترق خانهسنده بر معصوم ده وار ايدى. گر بر دستِ غيبيله معصوم مصون قالسه ايدى، معادنِ أرواحڭ تنميهسنه مدار
هم سببِ تهذيبى اولان أوامر إمتثالى، نواهى إچتنابى سببيله ألماسلاشمش أبو بكرِ نامدار، هم ده او صاحبِ غار
او صديقِ صادقڭ او روحِ مصفّاسى، اونڭ عكسيله فحملشمش أبو جهلڭ ظلمتدار
روحندن تميّز، تعالى ايدهمزدى. برى ظلمتِ يَلْدا، برى بر نجمِ زهرا. برى بر سمِّ مردار، برى بر سر سردار
بو سرّ سبب اولمشدر· تكليفده نظريت، تلقّيده مشقّت، جهاد و مسابقت. نور ايچنده بر نار
او نار ايسه هم تهذيب، هم تذهيب و تصفّى أرواحِ عاليهيى أرواحِ سافلهدن. دانه اولدى بر شجر، شجر اولدى ميوهدار.
٭ ٭ ٭
بعضًا ضعف ظالم اولور
يأس ايله سوءِ ظندن ضعفِ قلب نشئت ايدر. اويله آدم گورويور، ظالمڭ ضربهلرى بر مظلومى دوگويور
أليم ضربه اينييور، او مظلومڭ آلامى طبيعى عكس ايدييور او ضعيفڭ قلبنه تألمّات ويرييور
تألمّات اينجيتير، ضعفى تحمّل ايتمز، اوندن قورتولمق ايستر. راحتِ قلبى ايچون، مظلومڭ إستحقاقى ضربه آرزو ايدييور.
هم بهانه بولويور، بلكه دير مستحقدر. مادام او سفيل گونش اوڭا ويرمييور، نهدن گولگه ايدييور
معنًا ظالم اولويور، ظلمه يارديم ايدييور. بر قاپلان پارچهلايور بر بيچاره آدمى، ضعفندن قاچامييور
فلاكتڭ سببى جاناوارده وحشتدر، بيچارهنڭ ضعفيسه اوڭا بر بهانهدر. وحشت جنايتيله ضعيفى محكوم ايدييور
عدمڭ گناهيله، وجود محكوم اولويور.
٭ ٭ ٭
إسلامه ياقيشان خدابينانه إنصافدر، خودبينانه تنقيد دگل.
٭ ٭ ٭
غرور ضعفدن گلير، ضلالته گيدر.. غرور داخلده إلحاددر، خارجه كفّارڭ أفكارينه قارشى صلابتدر.
بر منبعِ ضلالت غرورِ فكريهدر. غرور اونى چيقارير جادّهِٔ جمهوريدن، آچيق يرده بيراقير. كندينه جادّه ياپمق اونى مجبور ايدييور.
٭ ٭ ٭
غيبتڭ درجهِٔ شناعتى
﴿اَيُحِبُّ اَحَدُكُمْ اَنْ يَاْكُلَ لَحْمَ اَخِيهِ مَيْتًا﴾
بو آيتِ كريمه شو آلتى كلمه ايله آلتى درجه شدّتله غيبتى تقبيح ايدر. ذمّى ذمّ ايدوب توبيخ ايدر آدمى.
صو گبى نفوذ ايدن كلماتِ ستّهده إستفهامى همزه ايله دير: عقلڭه بر باق، بويله شر بر شيئه جواز، إذن ويرر مى؟
مستقيم عقلڭ يوقسه، قلبڭ ايچنه بر باق. أگر قلبڭ وار ايسه، بويله أليم بر شيئه هيچ محبّت ايدر مى؟
سليم قلبڭ يوق ايسه، وجدانڭه ده بر باق. بويله كندى ديشڭله هم ده كندى ألڭى، هم چكرسڭ ألمى،
پارچهلامق مثالى، إجتماعى حياتى إفسادينه وجدانڭ روىِ رضا عجبا بويلهجه گوسترر مى؟
إجتماعى وجدانڭ أگر او ده اولمازسه إنسانيتڭه باق. بويله جناواروارى إفتراسه إشتها، آرزو هيچ گلير مى؟
إنسانيتڭ اولمازسه رقّتِ جنسيهڭه، قرابتِ رحميهڭه باق. بويله كندى بلنى قيرهجق حركته وحشيجه مَيل ايدر مى؟
قرابتِ رحميهڭ، هم رقّتِ جنسيهڭ ده او ده أگر اولمازسه، هيچ صاغلام طبيعتڭ، سليم فطرتڭ يوق مى؟
كه محترم ميّتى ديشڭله پارچهلارسڭ. ديمك عقل ايله هم قلب، وجدان و إنسانيت، هم قرابتِ رحمى،
هم رقّتِ جنسيه، طبيعت و شريعت نظرنده او مزمِن مرض ذمِّ مذمومدر، مردود غيبت مطروددر. ايچلير مى هر دم دَمِ آدمى؟
٭ ٭ ٭
فاسقمز باشقه فاسقه بڭزهمز.. أخلاقمز دينمزله قائمدر.
(أهمّيتلى بر حقيقتِ إجتماعيه)
بزده برى فاسقسه غالبًا أخلاقسزدر. أكثر وجدانسز اولور. زيرا بر آرزوىِ شرّى، وجدانندهكى ايمانڭ صداسنى
إسكاتله، صوصديرمقله إنكشاف ايدهبيلير. ديمك او شخصِ فاسق وجداننى، قلبنى بردن بره صارصمادن، هم معنوياتنى
إستخفاف، إسكات ايتمهدن، تام بر إختيارله سربست شرّى ايشلهمز. بوندندر إسلام دينى فاسقى خائن بيلير، هم گورور اونى جانى
شاهدلگى ردّ ايدر. مرتدى ده زهر بيلير. هم ده بر سمِّ قاتل. اونڭ ايچون إعدام ايدر، هدر ايدر قاننى.
فقط ذمّى و معاهدى شرطيله إبقا ايدر. نيّتدر خيرى خير ايدر. هم إجراءِ عدالت، دين نامنه اولمالى، تا عقل و قلب، وجدانى
روح ايله ده برابر متأثّر اولسونلر، إمتثال ده ايتسينلر. يوقسه يالڭز قانون، نظام نامنه اولسه، يالڭز متأثّر اولور وهمِ إنسانى،
هم وهمآلود بر عقلى متأثّر ايدييور. وقتا شرّه ميل ايتسه، اونڭ وهمى دوشونور حكومت جزاسنى، تأديبڭ قامچيسنى.
يالڭز اوندن قورقار، أگر تحقّق ايتسه. تحقيقدهكى إشكالى او وهمى تشجيع ايدر. ياخود عتابِ ناسدن اوتانير، چكر ألنى
شايد تبيّن ايتسه. تبيّن هر وقت اولماز، اوڭا تسلّى ويرر. بو سرّ سبب اولمشدر، ايچمزده عدالت غيب ايتمش حرمتنى.
شرعِ شريف نامنه اولميان عدالت چندان محضسه، اويله نمازه بڭزر: يا نيّتسز اولويور، يا قبلهسز اولويور، يا آبدستسز قيلييور او باطل نمازينى.
دين نامنه اولورسه هركسڭ قفاسنده بر ياساقجى بولونور. بر شرّه راست گليرسه ايمان ياساقجيسى منع ايدر. اولور أمنيتڭ تأمينى.
بو سردندر كه· بيڭلر جاسوس خفيّه رسمى مأمورلر ملّته يوك اولمشلر. دين نامنه اولسه ايدى بر تك مأمور منع ايدردى شرّينى.
٭ ٭ ٭
مؤمنڭ مؤمنه قارشى وظيفهسى· بيوگه حرمت، كوچگه مرحمت، مساوىيه محبّت، مروّتدر.
تك بر جانى يوزندن معصوملرى محتوى بر گمى باتيريلماز. اونڭ گبى بر جانى وصف و فعلڭ يوزنده چوق أوصافِ معصومه
محتوى بر مؤمنه عداوت هيچ ايديلمز. لاسيّما سببِ محبّت اولان ايمان، توحيد و إسلام گبى أوصافِ مكرّمه
اُحُد طاغى گبيدر. عداوتڭ سببى اولان خطالى شيلر چاقل طاشلر گبيدر. او أوصافِ مذمومه
أوت چاقل طاشلرى اُحُد طاغندن داها آغير تلقّى ايتمك نه قدر عقلسزلقسه هم جِنَّتِ محمومه.
مؤمن مؤمنه قارشى عداوتى او قدر ألبته قلبسزلكدر. هم ده ميزانِ حسده مؤمنلرده عداوت ضددر إسلام سلامه.
اولسه اولسه يالڭز آجيمق معناسنده غرضسز اولابيلير. الحاصل: إسلاميت اخوّتى ايستهيور. محبّتسه ايمانه بر لازمه
سوءِ خلقڭ عذابى، ايچنده مندمجدر. حسنِ خلقڭ ثوابى، ايچنده مندرجدر. اويله ايسه ايشى بيراق او عادلِ حكيمه.
فنِّ حاضر ايچنده جهلِ محض مستتردر. زيرا آثارِ خالقِ قدير أسبابڭ حسابنه، وسائطڭ نامنه قيد ايدييور، تلقين ايدر عالمه.
٭ ٭ ٭
&﴿(٭): بو مبحثدهكى ايماءِ غيبى برنجى حربده دگل، ايكنجى حربِ عموميده تماميله چيقدى.﴾|@
بشرده شو زلزله، إسلامدهكى تزلزل، تنزّل، تذلّلى إزاله ايدهرك اوڭا إستقلال، إستقرار ويرهجك. بلكه غربى غارب، شرقى شارق ايدهجك
بر وقت برى ديدى: مدنيتِ كفّار إسلامه بلا اولدى، شيمدى سوسياليست چيقدى، دنيايى قاريشديردى، مفرطلرى دهشتلى.
بن ديمشدم: هيچ قورقمه· مدنيتِ عوام، سوسياليست غايهسيدر. دستورلرى بوزميور إسلامى أساساتى، دوشونسون آوروپالى.
فقط خواصّه مخصوص مدنيتِ سفيهه بوزمغه چاليشيردى· إسلامه پك بهالى دوشدى، هم ده بلالى.
بيوك رشوتى آلدى. زيرا كه مادّيونلق هم أنگيزيسيونلق مايهسيله يوغرولمش شو حاضر مدنيت جاذبه جربزهلى،
آلداتيجى، مشوِّق وسائطله مجهّز، هوسله جاذبهدار او سحّارهِٔ فتّانه، دين و ناموس، فضيلت، حسّياتِ معالى
بدلنه كندينى إسلاملره صاتييور، شعشعهلى بر حيات گوستروب تقديم ايدر. ديندن هم ده ناموسدن، هم ده بر ايكى قاتلى
فضله رشوت آلييور. فقط سوسياليستلكسه بسيط و هم ده ساده بر حياتى گوسترر، جمهوره ايدر تقديم. اونڭ ده مقابلى
كيمسه ديندن، ناموسدن بيوك بر حصّه ويرمك، هم ده فدا ايتمگه إجبار ايتمز، ايدهمز. هم ده كيمسه حسّ ايتمز كندينى اوڭا بورجلى.
ناصل هر بر إنسانده غدايه إحتياج وار، اونڭ گبى ذوقه ده بر إحتياجى واردر. نفس و هوا يولنده سفلى و هم ذليلى
ذوقى تطمين اولمازسه، روح و هدى وجهنده ذوقنى آرايهجق. مثلا بوراده ايكى آدم وار، سن اونلره دعوتلى
برنجى پك مشعشع هم دخى جاذبهدار، أگلنجهلى هوسكار، سنى بر ضيافته تشريفلرله چاغيرر. اوبريسى سادهلى
فقيرانه بر يرده، هم بسيط بر چوربايه سنى عمومله چاغيرر. نماز وقتى ده گلمش. برنجى دعوت ايچون، كه او پك شعشعهلى
جماعت و سنّتى بلكه ده هم نمازى ترك ايدرسڭ گيدرسڭ. ذوقسز ديگر دعوته، ذوقِ روحانى اولان لذّت بى زوالى،
عبادت و سنّتى ترك ايتمزسڭ، گيتمزسڭ. برنجى ضيافتسه شيمديكى مدنيت، ايكنجى ضيافتسه عوامى مدنيت، او داها عدالتلى.
عدالتِ خالصه إسلاميتدن چيقار. روحه حيات ويرييور. حياتنى ئولديرمز، ظلمتسزدر حياتى، حقيقتدر كمالى.
أگر ديسهڭ نهدندر إسلاميت پك غريب دوشدى ده ضعيف اولدى، عزّتى غائب اولدى، سعادتى آفله طالعله غروب ايتدك،
ييلديز طلوع ايتمدى. ديرم اونڭ سببى: غربه قارشى إستحسان، محبّتمز اولدى. بز منحوس بر محبّتله غربه توجّه ايتدك.
Yükleniyor...